Ακραία καιρικά φαινόμενα και ρωσικό εμπάργκο Γιώργος Kαλαφάτης

Τα έντονα καιρικά φαινόμενα του φετινού καλοκαιριού, που κατά πολλούς επιστήμονες απορρέουν από το φαινόμενο του θερμοκηπίου, έχουν αρχίσει να απειλούν την προσφορά των τροφίμων μέσω του συνδυασμού των υψηλών τιμών και της καθοδικής προσφοράς. Ο οικονομολόγος Ουίλιαμ Κλάιν του Ινστιτούτου Διεθνών Οικονομικών και του Κέντρου Παγκόσμιας Ανάπτυξης υπολογίζει ότι το φαινόμενο του θερμοκηπίου θα οδηγήσει σε μία πτώση 16% στο ακαθάριστο γεωργικό εθνικό προϊόν έως το 2020.

Εκτός αυτού, υπολογίζει ότι η πτώση θα αγγίξει το 20% στις αναπτυσσόμενες χώρες, και το 6% στις βιομηχανοποιημένες.

Οι εποχικοί μουσώνες και οι καταστροφικές πλημμύρες που πλήττουν το τελευταίο διάστημα τις περιοχές της νότιας Ασίας και της Κίνας, και ιδιαίτερα την περιοχή του Πακιστάν, αποτελούν χαρακτηριστικό παράδειγμα των έντονων καιρικών φαινομένων των πρόσφατων ετών.

Ωστόσο, ακόμα μεγαλύτερη εντύπωση προκαλεί ο συνδυασμός καύσωνα και παρατεταμένης ξηρασίας που πλήττει από τα τέλη Ιουνίου τη Ρωσία. Ενδεικτικό των ακραίων καιρικών συνθηκών είναι ότι οι θερμοκρασίες που επικρατούν αυτήν την περίοδο στη Ρωσία ξεπερνούν κατά 10 περίπου βαθμούς Κελσίου τον μέσο όρο της εποχής. Ο χειρότερος καύσωνας των τελευταίων δεκαετιών στη Ρωσία υπολογίζεται ότι έχει καταστρέψει το 20%-25% της σοδειάς των σιτηρών της, ενώ εκφράζονται φόβοι ότι η κατάσταση μπορεί να επιδεινωθεί λόγω των πυρκαγιών στη δυτική περιοχή της χώρας.

Οι ρωσικές καλλιέργειες αντιστοιχούν περίπου στο 8% της παγκόσμιας παραγωγής σιτηρών, γεγονός που σημαίνει ότι οι πρόσφατες απώλειες πιθανότατα να αντιστοιχούν σε μείωση της τάξης του 1,6% στη παγκόσμια προσφορά σιτηρών.

Μάλιστα ο Ρώσος πρόεδρος προχώρησε στην ασυνήθιστη κίνηση να αναστείλει τις εξαγωγές δημητριακών και καλαμποκιού από τις 15 Αυγούστου έως τις 31 Δεκεμβρίου, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο για συνέχιση του εμπάργκο μέχρι το 2011. Την ανακοίνωση του κ. Πούτιν ακολούθησε μία άνοδος 10% στην τιμή των σιτηρών στο χρηματιστήριο εμπορευμάτων του Σικάγο. Σημειώνεται ότι η τιμή των σιτηρών κατέγραψε πρόσφατα μία ξέφρενη ανοδική πορεία κατά 76%, από τα 4,44 δολάρια το μπούσελ της έκτης Ιουνίου έως και τα 7,85 δολάρια το μπούσελ την Παρασκευή 5 Αυγούστου, όταν ο Ρώσος πρόεδρος ανακοίνωσε το εμπάργκο. Το ρωσικό πρακτορείο RIA Novosti αναφέρει ότι περισσότερα από 10.000.000 εκτάρια καλλιεργήσιμης γης έχουν καταστραφεί.

Οι χώρες που εκτιμάται ότι θα επηρεαστούν άμεσα από την εκτόξευση της τιμής των σιταριού είναι οι Αίγυπτος, Αλγερία, Νιγηρία, Μαρόκο και Ιράκ. Οι συγκεκριμένες χώρες, πέρα από ότι αποτελούν τους μεγαλύτερους εισαγωγείς ρωσικού σιταριού, έχουν και πολύ χαμηλά επίπεδα εισοδήματος. Η Αίγυπτος, η κορυφαία χώρα εισαγωγών στον κόσμο, υπολογίζει ότι η άνοδος των τιμών σιτηρών θα μπορούσε να της κοστίσει 705 εκατ. δολάρια.

Αρκετοί αναλυτές θεωρούν ότι το άλμα της τιμής των σιτηρών είναι αποτέλεσμα κερδοσκοπικών παιχνιδιών, με τους αρμόδιους να σπεύδουν να καθησυχάσουν τις αγορές, τονίζοντας ότι τα παγκόσμια αποθέματα σιτηρών επαρκούν για την εξυπηρέτηση της ζήτησης. Μάλιστα, αναφέρουν ότι το συγκεκριμένο ράλι της τιμής εκφράζει την ευαισθησία της αγοράς σε ένα σοκ προσφοράς.

Μνήμες από το 2008
Την Παρασκευή 5 Αυγούστου, όταν ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν ανακοίνωσε το εμπάργκο στις εξαγωγές σιτηρών, η τιμή τους εκτοξεύθηκε στα 7,85 δολάρια το μπούσελ. Η απότομη άνοδος θύμισε την τελευταία φορά που μία επισιτιστική κρίση απειλούσε την παγκόσμια οικονομία, το 2008, όταν η τιμή των σιτηρών είχε αγγίξει τα 13 δολάρια το μπούσελ. Στη συνέχεια, βέβαια, η τιμή των σιτηρών υποχώρησε, καθώς οι ειδικοί έσπευσαν να καθησυχάσουν τις αγορές ότι οι σημερινές συνθήκες είναι διαφορετικές, καθώς υπάρχουν επαρκή αποθέματα σιτηρών. Την Τετάρτη, η τιμή των σιτηρών είχε υποχωρήσει στα 6,94 δολάρια το μπούσελ, ένα επίπεδο που σύμφωνα με τους αναλυτές εξακολουθεί να μη δικαιολογείται από τις συνθήκες της ζήτησης και προσφοράς στην αγορά. Ωστόσο, αυτό δεν εμπόδισε τη νέα άνοδο της τιμής τους την Πέμπτη, στα 7,54 δολάρια το μπούσελ.

πηγή: Η Καθημερινή