Αντιγόνη, Μήδεια, Σαλώμη και Μάκβεθ... Πάνω από 100 κοστούμια και περί τις 130 μάσκες του Γιάννη Μετζικώφ που φιλοτεχνήθηκαν για παραστάσεις σε μια έκθεση. Δήμητρα Ρουμπούλα

Αντιμέτωπος με τον Οιδίποδα, την Εκάβη, την Αντιγόνη, τη Μήδεια, την Ιοκάστη, την Ηλέκτρα, τη Λαίδη Μάκβεθ, τη Σαλώμη, ο Γιάννης Μετζικώφ επί τριάντα χρόνια προσπάθησε να αγγίξει τη μορφή και την ψυχή δεκάδων ηρώων της παγκόσμιας δραματουργίας. Ως αθέατος πρωταγωνιστής ο ίδιος της σκηνικής πράξης, διέγειρε με τα κοστούμια και τα σκηνικά του τις αισθήσεις του θεατή.

«Ηδονικός Ελπήνωρ του χρώματος, τη υφής, της λάμψης, της μεγαλοπρέπειας -ας μην ξεχνούμε πως είναι λαμπρός ζωγράφος- βρίσκει σ’ αυτούς τους ρόλους το άλλοθι για να απογειώσει τη φαντασία του», γράφει η Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα για τον Μετζικώφ, με αφορμή την πρώτη του έκθεση, στην Εθνική Πινακοθήκη, από αύριο, 14 του μήνα, έως τις 15 Οκτωβρίου, με 100 και πλέον κοστούμια από δεκάδες παραστάσεις που έγιναν κατά τη διάρκεια τριών δεκαετιών περίπου. Μαζί τους περί τις 130 μάσκες που φιλοτεχνήθηκαν για παραστάσεις, οι περισσότερες απραγματοποίητες, γι’ αυτό και αποτελούν ένα άγνωστο πολύτιμο υλικό. Ολα τοποθετημένα έτσι ώστε να δημιουργούν μια θεατρική ατμόσφαιρα.

Ζωγράφος και γλύπτης συγχρόνως, ο Μετζικώφ ανέδειξε και αναδεικνύει την τέχνη του σκηνογράφου σε υψηλά επίπεδα. «Ανήγαγε την ενδυματολογία σε υψηλή τέχνη και έδωσε σε κάθε κοστούμι την αξία ενός μοναδικού έργου τέχνης», όπως σημειώνει επίσης η κ. Λαμπράκη.
Αγαπά τη λεπτομέρεια και τη χειροποίητη δουλειά. Τα βελούδα, σατέν, μεταξωτά κι άλλα βαρύτιμα υφάσματα, με τα οποία ντύνει μεγαλοπρεπώς τις ηρωίδες του, αποκτούν άλλη αίσθηση με τα κεντήματα, τις χάντρες, τις δαντέλες και τα κορδόνια που τα στολίζει. Παρομοίως και για τα αξεσουάρ - μάσκες, καπέλα κ.λπ.
«Με τα κοστούμια και τα σκηνικά του μάς δίδαξε ότι η σκηνογραφία είναι σημαντική για το θέατρο και δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ούτε ως «αναγκαίο κακό» ούτε ως «αντιπνευματικό στολίδι» μιας παράστασης», πιστεύει ο Τάκης Μαυρωτάς, επιμελητής της έκθεσης, και προσθέτει χαρακτηριστικά: «Τα θεατρικά του κοστούμια φανερώνουν την επιθυμία του να εξευγενίσει την ύλη μέσα από τις πιο λεπτές εκφράσεις της τέχνης του, μεγαλώνοντας τον κόσμο του θεάτρου».
Τα κοστούμια του Μετζικώφ δεν επαναλαμβάνονται. Είναι διαφορετικά και μοναδικά. Και στις χορευτικές παραστάσεις ακόμη ντύνει με διαφορετικό κοστούμι το κάθε μέλος. Υπηρετεί την όπερα και τον χορό με το ίδιο πάθος που δημιουργεί και για το θέατρο: Αριάδνη στη Νάξο, Μάκβεθ, Φεντόρα, Φιντέλιο, Λίμνη των Κύκνων, Μαραθών - Σαλαμίς, Κάντο Χενεράλ κ.ά.
Αν τα θεατρικά κοστούμια από τη φύση τους είναι εντυπωσιακά, οι μάσκες-προσωπεία απαιτούν μια ιδιαίτερη προσοχή. Στο Μετζικώφ, όπως παρατηρεί η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, ανήκουν στο μεταίχμιο τριών κατηγοριών: εντάφιες προσωπίδες (κόσμος του θανάτου), μάσκες καρναβαλιού (ζωή) και μίμηση (θέατρο).

Συνεργασίες
Γεννημένος στην Κρήτη και με σπουδές στην ΑΣΚΤ, δίπλα στον Γ. Μόραλη (ζωγραφική) και τον Β. Βασιλειάδη (σκηνογραφία), ο Γιάννης Μετζικώφ από το 1980 έχει συνεργαστεί με τις κρατικές θεατρικές σκηνές, τη Λυρική, το Μέγαρο Μουσικής, τον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου και με πολλούς ιδιωτικούς θιάσους. Εχει δουλέψει με τους σημαντικότερους Ελληνες σκηνοθέτες, Κακογιάννη, Βολανάκη, Βουτσινά, Κούνδουρο, Ευαγγελάτο, Μιχαηλίδη, Τσιάνο, Χουβαρδά κ.ά., αλλά και χορογράφους, όπως τη Ζουζού Νικολούδη. Παράλληλα, εκθέτει έργα του, ζωγραφικά αλλά και προσωπεία, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Μουσείο Πούσκιν στη Μόσχα κ.ά.).

Για τρίτη φορά
Η έκθεση Μετζικώφ «Θεατρικά Ενδύματα και προσωπεία από τη σκηνή στο μουσείο» είναι η τρίτη ενδυματολογική παρουσίαση της Εθνικής Πινακοθήκης, μετά του Φράνκο Τζεφιρέλι (1997-1998, επιμέλεια Μετζικώφ) και τα κοστούμια από το βεστιάριο του Εθνικού Θεάτρου το 2003.

πηγή : ΕΘΝΟΣ