Η απάντηση του Κρεμλίνου σε τρομοκρατικές επιθέσεις όπως η χθεσινή δεν μπορεί να είναι μόνο στρατιωτική, επισημαίνουν οι πολιτικοί αναλυτές

Σχεδιασμένο να είναι ένα σύγχρονο και ασφαλές αεροδρόμιο για εσωτερικές και διεθνείς πτήσεις, το Ντομοντέντοβο έγινε ένα σύμβολο της Ρωσίας του Βλαντίμιρ Πούτιν. Ίσως γι’ αυτό να αποτελεί τον στόχο ομάδων που μάχονται για ανεξαρτησία από τη Ρωσία.

Τον Αύγουστο του 2004, λίγες ημέρες πριν εξτρεμιστές ξεκινήσουν την πολιορκία του σχολείου στο Μπεσλάν, καμικάζι επιβιβάστηκαν σε δύο αεροπλάνα που αναχωρούσαν από το Ντομοντέντοβο. Τα αεροπλάνα εξερράγησαν, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν δεκάδες επιβάτες. Λίγες ημέρες αργότερα, την ευθύνη ανέλαβαν οι Ταξιαρχίες του Ισλαμπούλι. Οι υποψίες, όμως, στράφηκαν στον υπ’αριθμόν ένα τρομοκράτη που αναζητούσε η Ρωσία, τον Σαμίλ Μπασάγιεφ, και σε οργανώσεις που συνδέονταν με τον βόρειο Καύκασο. Ύστερα από μερικούς μήνες, ο Μπασάγιεφ ανέλαβε πράγματι την ευθύνη για τις επιθέσεις, εντάσσοντάς τις σε ένα κύμα μαζικής τρομοκρατίας εναντίον συμβόλων της ρωσικής εξουσίας.

Μετά τα γεγονότα του 2004, οι ρωσικές αρχές με την υποστήριξη της διεθνούς κοινότητας άρχισαν να λαμβάνουν νέα μέτρα ασφαλείας για την αντιμετώπιση της απειλής που εκπροσωπούσαν οι καμικάζι. Την ίδια ώρα, στον βόρειο Καύκασο, οι υποστηριζόμενες από τη Ρωσία τσετσενικές αρχές συνέχισαν τον δικό τους βρόμικο πόλεμο. Το 2006, οι διάφορες αντάρτικες ομάδες είχαν υποχρεωθεί σε αναδίπλωση. Και ήταν γενική η πεποίθηση ότι οι επιθέσεις αυτοκτονίας έβλαπταν αντί να βοηθούν τον αγώνα της ανεξαρτησίας.

Η βία όμως συνεχίστηκε. Η αύξηση της φτώχειας στην περιοχή, σε συνδυασμό με τη σκληρή πολιτική των υποστηριζόμενων από τη Μόσχα κυβερνήσεων στην Τσετσενία και την Ινγκουσετία, απέτρεψαν την εκτόνωση της έντασης. Το 2008, οι αντάρτικες οργανώσεις ανασυγκροτήθηκαν με στόχο την εγκαθίδρυση ενός χαλιφάτου σε όλο τον βόρειο Καύκασο. Και στα τέλη του χρόνου, ο αρχηγός του κινήματος Ντόκου Ουμάροφ έκανε δηλώσεις με τις οποίες «νομιμοποιούσε» τις επιθέσεις αυτοκτονίας ως εργαλεία του πολέμου. Λίγο αργότερα, ομάδες πιστές στον Ουμάροφ ξεκίνησαν τέτοιες επιθέσεις στην Ινγκουσετία και το Νταγκεστάν. Οι επιθέσεις συνεχίστηκαν το 2009 και το 2010, όταν ο θάνατος δύο ηγετών των ανταρτών στο Νταγκεστάν έδωσε την αφορμή να ξεκινήσουν μαζικές επιθέσεις εναντίον στόχων στη Μόσχα. Από τις εκρήξεις στο μετρό τον περασμένο Μάρτιο σκοτώθηκαν 40 άνθρωποι.

Αν για τη χθεσινή επίθεση στο αεροδρόμιο ευθύνονται ομάδες που συνδέονται με τον βόρειο Καύκασο, γράφει στην Γκάρντιαν ο καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ Σίρουιν Μουρ, μια στρατιωτική απάντηση δεν θα είναι αρκετή. Η Μόσχα πρέπει να δείξει ότι είναι σε θέση να χειριστεί τέτοια σοβαρά ζητήματα με πολιτικά μέσα.

Ο Μπόρις Γιέλτσιν, που διέταξε την πρώτη καταστροφική εκστρατεία εναντίον των Τσετσένων, κατέληξε να διαπραγματεύεται για την ειρήνη μετά την ήττα των στρατευμάτων του. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν αποφάσισε να χρησιμοποιήσει σιδηρά πυγμή. Η χρήση ωμής βίας και η περιφρόνηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είχαν όμως μερική μόνο επιτυχία. Ενώ η Τσετσενία επέστρεψε σε σχετική σταθερότητα υπό την ηγεσία του προέδρου Καντίροφ, ενός πρώην αρχηγού των ανταρτών που έγινε άνθρωπος του Κρεμλίνου, η βία μεταδόθηκε σε άλλες μουσουλμανικές δημοκρατίες, όπως το Νταγκεστάν και η Ινγκουσετία.

Το Κρεμλίνο μοιάζει από τότε να έχει στερέψει από ιδέες. Καταδίωξε τους Τσετσένους στο εξωτερικό. Ο πρώην ηθοποιός Αχμεντ Ζακάγιεφ, που ζει στο Λονδίνο, εξακολουθεί να καταζητείται από τους Ρώσους. Το Κρεμλίνο έχει κατηγορηθεί ότι έχει δολοφονήσει τσετσένους εξόριστους στο Κατάρ και την Τουρκία. Οι δυνάμεις του καταδιώκουν τους αυτονομιστές και τις οικογένειές τους στον Καύκασο. Πολλοί από αυτούς έχουν «εξαφανιστεί».

Αυτό που πρέπει να ανησυχήσει το Κρεμλίνο, γράφει ο Ρίτσαρντ Μπίστον στους Τάιμς, είναι ότι δεν έχει έναν αποτελεσματικό τρόπο να προστατεύσει τους πολίτες από επιθέσεις σαν τη χθεσινή. Κι αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τον Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος θέλει του χρόνου να θέσει υποψηφιότητα για την προεδρία.

Τα γεγονότα τα παρακολουθεί από κοντά και η διεθνής κοινότητα. Το Σότσι, που θα φιλοξενήσει τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2014, δεν είναι μακριά από τον Καύκασο. Και το 2018, η Ρωσία θα φιλοξενήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο, οπότε εκατομμύρια φίλαθλοι θα περνούν από τα μεγάλα αεροδρόμια της χώρας.

 πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ