90 xρόνια από το θάνατο του Λένιν

Ηθελε ολοκληρωτικά να ανατρέψει την παγκόσμια καπιταλιστική τάξη και όσους θεωρούσε εκμεταλλευτές των ανθρώπων.

Σχετικά πρόσφατα, ένα από τα τελευταία αγάλματα του Λένιν γκρεμίστηκε από διαδηλωτές στην Ουκρανία.

Οσοι είδαν τον Βλαδίμηρο Ιλιτς Ουλιάνοφ, με το ψευδώνυμο «Λένιν», ως τον πρώτο εφαρμοστή μιας νέας θρησκείας, ασφαλώς και στενοχωρήθηκαν με την καταστροφή του αγάλματός του, όπως και από τη μετονομασία του Λένινγκραντ σε Αγία Πετρούπολη, ή απλώς Πετρούπολη, όπως ήταν η αρχική ονομασία της παλιάς πρωτεύουσας της τσαρικής Ρωσίας.

Από την ημέρα του θανάτου του, στις 21 Ιανουαρίου 1924, φάνηκε ότι τα μέλη των Μπολσεβίκων έβλεπαν τον Λένιν ως τον ιδρυτή μιας νέας παγκόσμιας τάξης πραγμάτων που στόχευε να εγκαθιδρύσει ένα καθεστώς όπου δεν θα υπήρχε εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, όπου στο τέλος οι άνθρωποι, ελεύθεροι, ανεξαρτήτως φυλής και χρώματος, θα συνυπήρχαν στην κοινή για όλους κατοικία του πλανήτη Γη.

Ο σκοπός ήταν μεγάλος, αλλά το πολιτισμικό επίπεδο της αχανούς Ρωσίας δεν επέτρεπε τόσο υψηλά άλματα ώστε η χώρα σε σύντομο χρονικό διάστημα να φτάσει στον επιθυμητό στόχο.

Πράγματι, η μπλοσεβίκικη ηγεσία αντιμετώπισε ως ένα είδος αγίου τον Λένιν, όταν βαλσάμωσε το νεκρό κορμί του, κατά τα πρότυπα της ορθόδοξης χριστιανικής Εκκλησίας. «Δανειζόταν» στοιχεία από τις παλιές κοινωνίες για να χτίσει μια καινούργια.

Οταν, το 1917, οι Μπολσεβίκοι, με επικεφαλής τον Λένιν, κατέλαβαν την εξουσία στη Ρωσία και λίγο αργότερα ίδρυσαν την «Ενωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών» το οικονομικό και πολιτισμικό επίπεδο της χώρας ήταν ιδιαίτερα χαμηλό, αν και υπήρχαν φωτεινές εξαιρέσεις, κυρίως σε μεγάλες πόλεις, όπως η Πετρούπολη και η Μόσχα.

Λίγα χρόνια πριν από τη νίκη των Μπολσεβίκων, η Ρόζα Λούξεμπουργκ έγραψε ότι «σε μια χώρα όπου η εργατική τάξη έχει πίσω της 30 χρόνια εμπειρίας πολιτικής ζωής», όπως ήταν η Γερμανία, «δεν μπορεί η πολιτική πάλη να αποκτήσει τον ίδιο θυελλώδη και στοιχειακό χαρακτήρα όπως σε μια μισοβάρβαρη χώρα» όπως η Ρωσία, «που μόλις πέρασε από το Μεσαίωνα στη σύγχρονη αστική κοινωνία, χωρίς μεταβατική περίοδο».

Μα, προτού προλάβει να μπει στην καπιταλιστική κοινωνία που ως σύνολο λαμβανόμενη η Ρωσία, από το ένα άκρο στο άλλο, ίσως να μην πέρασε ποτέ (τώρα προσπαθεί να ζήσει στην καπιταλιστική κοινωνία, επί Πούτιν), η χώρα αυτή έκανε «το πρωτάκουστο στην Ιστορία πήδημα από μια μισοφεουδαρχική κοινωνία στη σοσιαλιστική δικτατορία».

Αλλά, σύμφωνα με τον Μαρξ, που το όνομά του πρόφεραν οι ιδρυτές της Σοβιετικής Ενωσης, η ανθρώπινη κοινωνία δεν είναι δυνατόν να ξεπερνάει ιστορικά στάδια εξέλιξης χωρίς να τα ζει, πηγαίνοντας κατ' ευθείαν σε ανώτερα πολιτισμικά και οικονομικά επίπεδα.

«Ενα κοινωνικό οικοδόμημα -έγραψε ο Μαρξ- ποτέ δεν εξαφανίζεται προτού αναπτυχθούν όλες οι παραγωγικές δυνάμεις που μπορεί να χωρέσει και ποτέ δεν παίρνουνε τη θέση του καινούργιες και ανώτερες παραγωγικές σχέσεις προτού οι υλικοί όροι γι' αυτές τις σχέσεις ωριμάσουνε μέσα στους κόλπους της ίδιας της παλιάς κοινωνίας».

Ο Λένιν, έχοντας την εμπειρία των πρώτων χρόνων της σοβιετικής εξουσίας, αντιλήφθηκε ότι οι ονειροπολήσεις και οι γνήσιες προθέσεις για ένα καλύτερο κόσμο δεν ήταν τόσο εύκολο να πραγματοποιηθούν στην πράξη, στο δύσκολο έδαφος της ρωσικής πραγματικότητας.

«Ναι, θα ήταν καλύτερα να περνούσα πρώτα στον κρατικό καπιταλισμό και ύστερα στο σοσιαλισμό», έγραψε ο Λένιν! Και στον κρατικό καπιταλισμό «έχει βασική σημασία η ελευθερία του εμπορίου».

Το 1921, στον οικονομικό τομέα, είχε παρουσιαστεί «η μεγαλύτερη εσωτερική πολιτική κρίση της Σοβιετικής Ρωσίας, κρίση που γέννησε δυσαρέσκεια όχι μόνο σε μια σημαντική μερίδα των αγροτών μα και των εργατών». Η αιτία ήταν, υποστήριξε ο Λένιν, ότι «στην οικονομική μας επίθεση προχωρήσαμε πολύ μπροστά» και αν η σοβιετική πολιτική δεν έκανε «υποχώρηση την απειλούσε η καταστροφή».

Ετσι αποφασίστηκε η Νέα Οικονομική Πολιτική (ΝΕΠ), ώστε να υπάρξει μια ρεαλιστική αντιμετώπιση της κατάστασης. Κατά τον Λένιν, η ΝΕΠ «πέτυχε στις εξετάσεις»· και ολοκλήρωσε τη σκέψη του γράφοντας: «Υστερα από αυτή την πρωτόφαντη και αναπάντεχη συμφορά, πού βρίσκονται τα πράγματα τώρα, από τότε που εφαρμόσαμε τη ΝΕΠ και παραχωρήσαμε στους αγρότες την ελευθερία του εμπορίου; Η απάντηση είναι ξεκάθαρη και τη βλέπουν όλοι, δηλαδή μέσα σε ένα χρόνο η αγροτιά όχι μόνο τα έβγαλε πέρα με την πείνα, αλλά έδωσε και τόσο φόρο σε είδος, που τώρα συγκεντρώσαμε κιόλας εκατοντάδες εκατομμύρια και μάλιστα χωρίς να χρησιμοποιήσουμε κανένα μέτρο εξαναγκασμού».

Ο Λένιν ήταν ένας ιδεολόγος της εποχής του που επεδίωκε την κοινωνική δικαιοσύνη, στιγματισμένος από την κοινωνικο-πολιτική πραγματικότητα της Ρωσίας.

Γεννήθηκε τον Απρίλιο του 1870 στο Σιμπίρσκ.

Ο μεγαλύτερος αδελφός του ήταν μέλος της αναρχικής τρομοκρατικής οργάνωσης «Ναρότναγια Βόλια», που επιχείρησε να δολοφονήσει ανεπιτυχώς τον τσάρο Αλέξανδρο Γ'.

Ο αδελφός του Λένιν συνελήφθη και εκτελέστηκε το 1891. Το γεγονός αυτό καθόρισε τη δική του ζωή, όπως και της οικογένειάς του. Εχοντας οργανώσει στην Πετρούπολη την «Ενωση για την απελευθέρωση της εργατικής τάξης», συνελήφθη στα τέλη του 1895. Φυλακισμένος κατά το 1896, εξορίστηκε στις αρχές του 1897 στη Σιβηρία για τρία χρόνια.

Το 1898 παντρεύτηκε την ομοϊδεάτισσά του Ναντιέζντα Κρούπσκαγια. Τον Οκτώβριο του 1917 υπήρξε ο ουσιαστικός ηγέτης της Επανάστασης των Μπολσεβίκων, που πέτυχε να καταλάβει την εξουσία.

Στις 30 Αυγούστου 1918, ο Λένιν έπεσε θύμα μιας τρομοκρατικής επίθεσης από τη Φάνια Καπλάν, που ήταν μέλος του «Σοσιαλιστικού Επαναστατικού Κόμματος». Η Καπλάν τον πυροβόλησε μέσα στο δρόμο τρεις φορές. Οι δύο σφαίρες τον τραυμάτισαν σοβαρά. Τελικά συνήλθε, αλλά από τότε ο τραυματισμός του επηρέαζε τη ζωή του.

Ηθελε ολοκληρωτικά να ανατρέψει την παγκόσμια καπιταλιστική τάξη και όσους θεωρούσε εκμεταλλευτές των ανθρώπων της εργασίας. Πίστευε στην παγκόσμια επανάσταση. «Ολος ο κόσμος περνά στο κίνημα που θα γεννήσει την παγκόσμια σοσιαλιστική επανάσταση», έγραψε ο Λένιν.

Αλλά, πλάι στον ονειρικό του κόσμο, προσπάθησε να δει και τη συγκεκριμένη δύσκολη πολιτική πραγματικότητα, προτείνοντας τη ΝΕΠ, που όμως μετά το θάνατό του καταργήθηκε, ώστε να εφαρμοστεί «ο αληθινός σοσιαλισμός».

Πηγή: enet.gr