Ελλάδα & BRICS : Τι πραγματικά ειπώθηκε Λάμπρος Ζαχαρής

Κίτρινη κάρτα φαίνεται να βγάζει η Mόσχα στην Αθήνα, παρά το γενικότερο κλίμα στήριξης στη ρωσική κοινωνία και τα ΜΜΕ της χώρας. Στο ρόλο του «αυστηρού διαιτητή» το φιλελεύθερο οικονομικό μπλοκ της ρωσικής κυβέρνησης, που έσπευσε για πολλοστή φορά να «αδειάσει» επαρκώς τις προσδοκίες-εξαγγελίες της κυβέρνησης, ουσιαστικά τους υπουργούς Λαφαζάνη και Ήσυχο, που χειρίζονται σχεδόν κατ' αποκλειστικότητα τις ελληνορωσικές σχέσεις τους τελευταίους μήνες.
«Δεν προτείναμε είσοδο της Ελλάδας στην Τράπεζα Ανάπτυξης των BRICS», δήλωσε ο Ρώσος ΥΠΟΙΚ Αντόν Σιλουάνοφ, απαντώντας σε σχετική δημοσιογραφική ερώτηση. Τι συνέβη άραγε και «αδειάζεται» η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ή έστω το Αριστερό Ρεύμα σε μια τόσο κρίσιμη στιγμή, παραμονές δημοψηφίσματος;

Μόλις 15 μέρες πέρασαν από την επίσκεψη του Έλληνα Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στο Διεθνές Οικονομικό Φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης. Η αρχική πρόταση ένταξης της Ελλάδας ως ΜΗ μέλους στα αναπτυξιακά προγράμματα της Τράπεζας των BRICS έγινε πολύ νωρίτερα, από τον υφυπουργό Οικονομικών και αντιπρόσωπο της Ρωσίας στην Τράπεζα Σεργκέι Στορτσάκ, σε αποκλειστική του συνέντευξη στο ΑΠΕ/ΜΠΕ. Αυτό που η ελληνική κυβέρνηση πιθανότατα αγνοεί, έγκειται στο ότι μπορεί μεν ο Στορτσάκ να κατέχει υπουργικό θώκο, όμως δεν είναι και στέλεχος με τεράστια επιρροή στο ρωσικό πολιτικό οικοδόμημα. Επιπλέον κατέχει και μια μοναδική παγκόσμια πρωτοτυπία: λογικά πρέπει να είναι ο μόνος (υφ)υπουργός Οικονομικών παγκοσμίως, που κατηγορήθηκε για ατασθαλίες, φυλακίστηκε μερικά χρόνια προς παραδειγματισμό και επανήλθε στο αξίωμά του μετά τη φυλακή.
Πολλά ελληνικά ΜΜΕ αναφέρουν ότι κατά τη συνάντηση του Στορτσάκ και του Προεδρείου της αναπτυξιακής Τράπεζας με Τσίπρα- Λαφαζάνη στην Αγία Πετρούπολη, ο «πρόεδρος της Νέας Αναπτυξιακής Τράπεζας των BRICS εξέφρασε την ικανοποίηση του για το αίτημα της Ελλάδας να γίνει μέλος της Τράπεζας και τόνισε ότι θα αντιμετωπίσει θετικά αυτό το αίτημα με την ανάληψη των καθηκόντων του, ενώ ο Σεργκέι Στορτσάκ υπογράμμισε την υποστήριξη της Ρωσίας στην ελληνική συμμετοχή». Ωστόσο από ό,τι φαίνεται υπάρχει σοβαρή διάσταση ανάμεσα στο τι ειπώθηκε από ρωσικής πλευράς στην κυβέρνηση και τι κατάλαβε ή θέλησε να αφηγηθεί η ελληνική αντιπροσωπεία.
«Προσκαλούμε την Ελλάδα ως μη μέλος στην Τράπεζα των BRICS, αλλά με συμμετοχή της σε αναπτυξιακά προγράμματα», έγραψαν πολλά ρωσικά μέσα ενημέρωσης και προφανώς υπάρχει διαφορά ανάμεσα στη συμμετοχή στην Τράπεζα ως ιδρυτικό μέλος (πράγμα αδύνατο, αφού αυτό αφορά μόνο τις χώρες-μέλη των BRICS) και τη συμμετοχή-αξιοποίηση των αναπτυξιακών προγραμμάτων ως «πελάτης».
Δεν αποκλείεται τα πράγματα να μπερδεύονται από τους νεόκοπους παρατρεχάμενους και συμβούλους-μεταφραστές της ελληνικής κυβέρνησης, που δεν αποφεύγει το επικίνδυνο μονοπάτι να συνδεθεί στην ιδιαίτερα δύσκολη συγκυρία για τη χώρα με τις υπέρμετρες προσδοκίες από μια ξαφνική αναθέρμανση των ελληνορωσικών σχέσεων, που βρίσκονταν επί μία πενταετία στον πάγο . Ή μήπως κάποιοι δεν είναι ακριβώς απρόσεκτοι και βιαστικοί, αλλά μπαίνουν στο ρίσκο να παίξουν επικοινωνιακά-πολιτικά παιχνίδια με τις ευαίσθητες ανησυχίες και ελπίδες του ελληνικού λαού, που θέλει να πιστεύει ότι η Ρωσία θα μπορούσε να ξεχρεώσει μια κι έξω την Ελλάδα. Παρόμοιες προοπτικές ή η σοβαρή αναθέρμανση των ελληνορωσικών σχέσεων φυσικά και είναι μια επιλογή-πρόκληση για τις ελληνικές ελίτ τα επόμενα χρόνια, όμως θα ήταν εξαιρετικά άδικο γι' αυτές να αναμένουμε εντυπωσιακά αποτελέσματα μεμιάς, χωρίς σοβαρή προετοιμασία και χωρίς να αποκατασταθεί η κλονισθείσα εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο χωρών και ειδικά εκείνη της ρωσικής πλευράς, που χρόνια και χρόνια «επένδυε» σε Έλληνες πολιτικούς, μέχρι να καταλάβει ότι αυτοί φωτογραφίζονται μαζί της μόνο και μόνο για να έχουν φόντο το Κρεμλίνο. Πολύ περισσότερο, που η χώρα μας, παρά τις διακηρύξεις, συμμετέχει στην ανανέωση των ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Ρωσίας, όταν μεγάλο μέρος των Ελλήνων πολιτικών και όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις πλην εκείνης του Κ.Καραμανλή εκδήλωναν ρητή απαξίωση προς τις προοπτικές συνεργασίας με τη Μόσχα.

Από την άλλη είναι επίσης αλήθεια ότι το φιλελεύθερο οικονομικό μπλοκ της ρωσικής κυβέρνησης δεν «ξετρελαίνεται» με την Αριστερά, επιθυμώντας την ίδια στιγμή business plans για άμεσες μπίζνες. Ζήτημα είναι αν τους καταθέσαμε έστω και μια συγκεκριμένη πρόταση, καθώς όλες οι σχετικές συζητήσεις, εκτός του αγωγού, που υπεγράφη με τη μορφή πρωτοκόλλου προθέσεων, έχουν αναβληθεί για το ερχόμενο φθινόπωρο – λες κι έχουμε χρόνο για χάσιμο… Αυτό που η Μόσχα ζήτησε είναι η ίδρυση μικτών ρωσο-ελληνικών εταιρειών στο έδαφος της Ρωσικής Ομοσπονδίας, αλλά και της Ελλάδας, οι οποίες θα μπορούσαν να χειριστούν το θέμα της παράκαμψης του εμπάργκο τροφίμων, αλλά και συνεργασίες σε τουρισμό, άλλα προϊόντα διατροφής, μεταφορές και εμπορικές συναλλαγές κάθε είδους. Παρά τις εισηγήσεις του Κρεμλίνου, μόλις τον Ιούλιο υποτίθεται ότι θα ξεκινήσει η σχετική συζήτηση από ελληνική αντιπροσωπεία στη Μόσχα, δηλαδή μόλις μερικές εβδομάδες πριν ολοκληρωθεί η σεζόν των ροδακίνων, ενός από τα βασικά αγροτικά μας προϊόντα, που κατείχε σημαντική θέση στη ρωσική αγορά και η Μόσχα μας επέτρεψε εφέτος να εισάγουμε μέσω Τουρκίας, Λευκορωσίας, Βαλτικών χωρών, κλείνοντας τα μάτια στο ότι τα βαφτίζαμε πότε κινέζικα, πότε λατινοαμερικάνικα και πότε τουρκικά.
Δεν είναι μυστικό ότι μεγάλο μέρος του επιχειρηματικού κόσμου της Ρωσίας εκφράζεται πολύ θετικά και εκτιμά τους χειρισμούς του Έλληνα Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στα ελληνορωσικά και κυρίως ως προς τις σχέσεις της Ελλάδας με την Ευρώπη, καθώς αντιλαμβάνονται την ανάγκη να ανοιχθούν νέοι δρόμοι και να ακουστούν νέες φωνές, που ενδεχομένως αλλάξουν την κυρίαρχη ατμόσφαιρα στην ΕΕ.
Αντί της αναγκαίας προσπάθειας να γεννηθούν προτάσεις και υπαρκτά επιχειρηματικά σχέδια, στο μυαλό ορισμένων Υπουργών και στελεχών στην Αθήνα καλλιεργήθηκε η πεποίθηση ότι τα προβλήματα θα λυθούν μόλις η Ελλάδα ενταχθεί ως ισότιμο μέλος στην Τράπεζα που δεν έχει ακόμα καλά καλά ανοίξει, αν δεν πίστεψαν κιόλας ότι παραλίγο θα ενταχθούμε ακόμη και στην ίδια την Ομάδα των BRICS, η Σύνοδος Κορυφής των οποίων συνέρχεται εντός Ιουλίου στην Ουφά της Ρωσίας.  (σ.σ. Ουφά και όχι Ούφα, όπως μας έχουν ταράξει να γράφουν στις ανακοινώσεις της ελληνικής Πρεσβείας στη Μόσχα και της ίδιας της κυβέρνησης, εκνευρίζοντας προφανώς όχι μόνο τους ρωσόφωνους Έλληνες…)
«Η Ελλάδα έχει εξασφαλίσει τη ρωσική στήριξη στο αίτημα, που ετοιμάζεται και κατά πάσα πιθανότητα θα καταθέσει, για να συμμετάσχει στη νέα αναπτυξιακή τράπεζα των BRICS», «η Ελλαδα θα γίνει ισότιμο μέλος της τράπεζας των BRICS», δήλωνε μεταξύ άλλων ο Υπουργός ΠΑΠΕΝ Παναγιώτης Λαφαζάνης, ενώ ο ΑΝΥΕΘΑ Κώστας Ήσυχος υποστήριζε ότι η Ελλάδα σχεδιάζει να μελετήσει λεπτομερώς εάν η ένταξή της στη νέα Τράπεζα είναι «ωφέλιμη για όλους», λέγοντας μάλιστα ότι μπορεί να αποτελέσει μια «εναλλακτική» του ΔΝΤ.
Εξαιρετικές απόψεις, άκυρος όμως ο χρόνος διατύπωσής τους, καθώς η Τράπεζα δεν άρχισε καν να λειτουργεί ακόμα πλήρως.
Η αναπτυξιακή Τράπεζα της Ομάδας των BRICS μπορεί να καταστεί αντίβαρο του ΔΝΤ για την Ελλάδα, σε μακροπρόθεσμο στάδιο όμως, εκτιμά ο Ρώσος οικονομικός αναλυτής Βασίλι Καλτασόφ, επικεφαλής του Κέντρου Οικονομικών Μελετών του Ινστιτούτου Παγκοσμιοποίησης και Κοινωνικών Κινημάτων.
«Πρόκειται για μια νέα κίνηση, η οποία επιτρέπει στην Ελλάδα να αισθανθεί χώρα, που δεν είναι παρίας, αλλά είναι έτοιμη και ικανή για συνεργασία και το βασικότερο, χώρα, που αντιμετωπίζεται κατ' αυτόν τον τρόπο», δήλωνε πριν λίγο καιρό ο οικονομολόγος στο πρακτορείο «Σπούτνικ», εκτιμώντας ωστόσο ότι «η Ελλάδα δεν θα μπορέσει τώρα να ενταχθεί στην Τράπεζα των BRICS, αλλά μπορεί να αποκτήσει καθεστώς παρατηρητή, δηλαδή να επιδείξει την έναρξη μιας ενταξιακής διαδικασίας στις δομές των BRICS. Και αυτό θα είναι αντίβαρο στην αναγκαστικά επώδυνη συνεργασία της Ελλάδας με το ΔΝΤ, την Παγκόσμια Τράπεζα και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα»…