Οι Ρώσοι και η Ελληνική Επανάσταση του 1821 Ομιλία του Αντιπλοιάρχου (Μ) ε.α. Παναγιώτη ΣΤΑΜΟΥ Π.Ν. στη Σχολή Ν. Δοκίμων, την 23 Μαρτίου 2009, επ' ευκαιρία της Εθνικής Επετείου.

Διαπιστώνεται σήμερα ότι οι καλές Ελληνο-Ρωσικές σχέσεις στηρίζονται σ' ένα θετικό υπόβαθρο ιστορικών δεσμών, πολιτισμικών σχέσεων και παραδοσιακής φιλίας, το οποίο προσφέρει μεγάλες δυνατότητες περαιτέρω ανάπτυξης των σχέσεων αυτών στον πολιτικό, τον οικονομικό, τον κοινωνικό και στον επιστημονικό τομέα.

  Ειδικότερα το θρησκευτικό συναίσθημα, στη διάσταση του Χριστιανικού ομόδοξου, αποτελούσε πάντοτε σταθερό κρίκο στις σχέσεις των χωρών Ελλάδας-Ρωσίας. Μάλιστα, η θρησκευτική διάσταση δημιουργούσε κάποτε την αίσθηση μιας "ορθόδοξης κοινοπολιτείας".

  Η εκτίμησή μας είναι ότι στις καλές σχέσεις που έχουν σήμερα οι δύο χώρες, αλλά και στις καλύτερες προοπτικές τους, σημαντικό ρόλο έπαιξε η ιστορία, η μάλλον οι στιγμές της κοινής των ιστορίας. Ο Ακαδημαϊκός, βυζαντινολόγος καθηγητής Ιγκόρ Μεντβέντεβ αναφέρει εύστοχα σε σημείωμά του σε πρόσφατη έκδοση στην Ελλάδα "...Οι Έλληνες που παρέμεναν φλογεροί πατριώτες...ήλπιζαν ότι ο ηγεμόνας της Μόσχας θα προσπαθούσε, μετά το γάμο του με την κληρονόμο των Βυζαντινών αυτοκρατόρων, να κηρύξει τον πόλεμο κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και να αποκαταστήσει το βυζαντινό θρόνο...", και εννοεί εδώ ο καθηγητής Μεντβέντεβ το γάμο της Σοφίας Παλαιολογίνας (1472) με τον Ιβάν τον Γ' (1440-1505). Η κοινή ιστορία λοιπόν των Ελλήνων και των Ρώσων ίσως αρχίζει συγκεκριμένα βήματα, από τότε που οι Ρώσοι ηγεμόνες προσπαθούσαν "...να ενώσουν τη Ρωσία υπό την κυριαρχία της Μόσχας..." , τον 15ο δηλαδή αιώνα!

   Αλλά και στη συνέχεια, τον 16ο αιώνα, φαίνεται ότι η ελπίδα να απελευθερωθούν οι χριστιανικοί λαοί των Βαλκανίων είναι διάχυτη στην περιοχή, γεγονός που μαρτυρά αναφορά (1579 ) του πρέσβη της Βενετίας στην Κωνσταντινούπολη, Ιάκωβου Σοράντζο, όπου ο διπλωμάτης γράφει ότι "...Ο Μέγας Δούξ των Μοσχοβιτών είναι σφόδρα επίφοβος εις τον Σουλτάνο, επειδή είναι ορθόδοξος, όπως οι κατοικούντες την Βουλγαρίαν, την Βοσνίαν, την Σερβίαν, την Ελλάδα και την Πελοπόννησον. Οι πληθυσμοί αυτών των μερών του είναι πολύ αφοσιωμένοι, επειδή ανήκουν εις την ιδίαν με αυτόν θρησκείαν. Οι λαοί αυτοί θα ήσαν πρόθυμοι εις κάθε ευκαιρίαν να λάβουν τα όπλα, διά να απαλλαγούν από την Τουρκικήν δεσποτείαν..."

   Το χριστιανικό ομόδοξο, το οποίο διδάχθηκαν οι Ρώσοι από τους Έλληνες, αλλά και η γενικότερη συμπάθεια των Ρώσων προς τους Έλληνες δημιούργησαν στα ρωσικά λαϊκά στρώματα την παροιμία "...Ο Έλληνας είναι το δεξί χέρι του Θεού..."

   Το 1714 ο Μεγάλος Πέτρος σε ομιλία του στη Ρίγα επισημαίνει ότι "...η επιστήμη διαδόθηκε παντού από την Ελλάδα..." κι ότι πρέπει να καταληφθεί η Κωνσταντινούπολη και όλη η Ρωμυλία, για να απελευθερωθεί ο Ελληνικός Λαός. Με εντολή του ίδιου έχει εκδοθεί το 1709 στη Μόσχα το βιβλίο Ιστορία της Ελλάδας, όπου περιγράφεται η καταστροφή της Τροίας. Το 1710 φιλοτεχνήθηκε στο Άμστερνταμ χαλκογραφία του μεγάλου Πέτρου με τίτλο "Πέτρος Αυτοκράτωρ Ρωσογραικών".

   Η αποκατάσταση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, το λεγόμενο "Ελληνικό Σχέδιο", υπήρξε το όνειρο των Ρώσων ηγεμόνων, του Πέτρου του Μεγάλου (1672-1725) και της Μεγάλης Αικατερίνης (1729-1796). Η Αικατερίνη ΙΙ, η Μεγάλη, επεδίωξε να το θέσει σε εφαρμογή, σε συνεργασία με τους Ορλώφ αρχικά - Α' Ρωσοτουρκικός πόλεμος (1770-1774) - και τον πρίγκιπα Ποτέμκιν τον Ταυρικό - Β' Ρωσοτουρκικός πόλεμος (1787-1792) - αργότερα, χωρίς όμως τελικά να κατορθώσει να το πραγματοποιήσει.

   Μια άλλη διαπίστωση είναι ότι στην ιστορικό-πολιτική παράδοση η Ρωσία είναι η χώρα εκείνη, που σε περιόδους ασφυκτικής πίεσης από τη Δύση διαδραματίζει το ρόλο του "από μηχανής θεού" και ενεργεί ακόμα και σήμερα ως αποσυμπιεστής για τα συμφέροντα της Ελλάδας. Είναι επίσης διαπιστωμένο ότι οι πιέσεις αυτές τις περισσότερες φορές έχουν σχέση με την Τουρκία, άλλοτε ως Οθωμανική Αυτοκρατορία και άλλοτε ως σύγχρονη Τουρκική κρατική υπόσταση... 

Δείτε το πλήρες κείμενο, εδώ

Πηγή: sa-snd.gr