Το Κιργιζιστάν και πάλι στην αγκαλιά του Κρεμλίνου Αχιλλέας Πατσούκας

Οι αιτίες που προκάλεσαν τη λαϊκή έκρηξη

Με άγριες συγκρούσεις, δεκάδες νεκρούς, πολιτικές ανατροπές και ραδιουργίες πίσω από τα γεγονότα, το Κιργιζιστάν, η ορεινή αυτή χώρα της Κεντρικής Ασίας, εισέρχεται σε νέα σελίδα της ιστορίας της οποίας βασικές γραμμές είναι γνώριμες από το παρελθόν για τους κατοίκους του. Πέντε χρόνια μετά την προηγούμενη επανάσταση στο Κιργιζιστάν, όπου με τις «πλάτες» της Δύση ανατράπηκε ο τέως πρόεδρος Ασκάρ Ακάεφ, οι κάτοικοι της μικρής αυτής χώρας επέλεξαν την επιστροφή στη μεγάλη ρωσική αγκαλιά με τις ευλογίες του Κρεμλίνου.

Η σπίθα που οδήγησε τους Κιργίζιους να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους, δεν υπήρξε μια, αλλά πολλές μικρές που από καιρό υποδαυλίζονταν. Αυταρχική κυβέρνηση, οικογενειοκρατία, διαφθορά και οικονομική κρίση, υπήρξαν οι βασικότερες αιτίες. Ολα αυτά τα γεγονότα ίσως να μην έπαιρναν άμεσα την τροπή που παρακολουθήσαμε, αν δεν υπήρχε ο Μαξίμ Μπακίεφ, ο γιος του πρόεδρου της χώρας Κουρμανμπέκ Μπακίεφ, οποίος αποτέλεσε τη σταγόνα για να ξεχειλίσει η οργή του Κρεμλίνου. Ο Μαξίμ Μπακίεφ, ο οποίος παραλίγο να μετατραπεί σε εκκολαπτόμενο Σαακασβίλι για τη Μόσχα, τα τελευταία χρόνια ακολουθούσε σε όλους τους τομείς αντιρωσική πολιτική.

Αρχικά, και από κοινού με τον πατέρα του, διατήρησαν την αμερικανική στρατιωτική βάση στη χώρα, σχεδιάζοντας μάλιστα και το άνοιγμα δεύτερης. Στη συνέχεια, ο γιος του προέδρου περιόρισε την εμβέλεια των ρωσικών ΜΜΕ στο Κιργιζιστάν, ενώ ταυτόχρονα ασκούσε ασφυκτικές πιέσεις σε Ρώσους επιχειρηματίες να εγκαταλείψουν τη χώρα, με αποτέλεσμα να προκαλέσει τη δική του τύχη του και του πατέρα του.

Οπως φαίνεται, η δυσαρέσκεια προς το πρόσωπο του Μαξίμ Μπακίεφ δεν πηγάζει μόνον από τη Ρωσία, αλλά και από το εσωτερικό της χώρας του, καθώς όπως γράφουν έγκυροι αναλυτές, με την αυταρχικότητά του προκάλεσε το ακατόρθωτο, να ενώσει δηλαδή εναντίον του το βόρειο με το νότιο τμήμα, οι σχέσεις των οποίων βρίσκονται σε τόσο εχθρικό επίπεδο που αρκετοί δεν αποκλείουν στο μέλλον τη διχοτόμηση τους. Με τον Μαξίμ Μπακίεφ να βρίσκεται στην Ουάσιγκτον, εμφανή είναι τα χαμόγελα στο Κρεμλίνο από τις εξελίξεις και από το γεγονός πως η ηγέτις της προσωρινής κυβέρνησης είναι η Ρόζα Οτουνμπάεβα, η οποία μόνο τυχαίο πρόσωπο δεν είναι, καθώς επί ΕΣΣΔ εργαζόταν στο ΥΠΕΞ στη Μόσχα και είχε την ευθύνη για τις σχέσεις UNESCO - Ρωσίας.

Oλική επαναφορά

Ανατρέχοντας στους τέσσερις πρώτους μήνες του 2010, διαπιστώνουμε ανοιχτά πως πέντε χρόνια μετά την «πορτοκαλί επανάσταση» στην Ουκρανία και την «επανάσταση των τουλιπών» στο Κιργιζιστάν, οι πολίτες των δύο πρώην χωρών της ΕΣΣΔ αποφάσισαν την ολική επαναφορά στη Ρωσία. Με μια δεύτερη ανάγνωση των εξελίξεων στο Κιργιζιστάν, παρατηρούμε πως δεκαεννέα χρόνια μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ η περιφερειακή ασφάλεια πέριξ της Ρωσίας είναι διάτρητη. Φαινομενικά, η κύρια επιδίωξη χωρών της Δύσης ήταν μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ να επέλθει δημοκρατία, ελευθερία, ασφάλεια, οικονομική ανάπτυξη και ευημερία, ενώ «κάτω από το τραπέζι» η μεγάλη προσδοκία της ήταν η προσάρτηση των χωρών της ΚΑΚ (Κοινοπολιτείας) στη σφαίρα επιρροής της με απώτερο στόχο τη χρησιμοποίησή τους ως Δούρειου Ιππου για να κάνουν «κουμάντο» στη Ρωσία του Γέλτσιν. Δυστυχώς σήμερα, η Ιστορία διδάσκει το αντίθετο, καθώς η δημοκρατία και η ελευθερία στις περισσότερες χώρες της ΚΑΚ αποτελεί μαύρο ανέκδοτο, ενώ η οικονομική κατάσταση για τους πολίτες των περισσοτέρων αυτών κρατών παραμένει τραγική. Στις μοναδικές περιπτώσεις που λειτούργησε η αρχική ιδέα της Δύσης είναι οι χώρες της Βαλτικής και η Γεωργία, γεγονός που δικαιολογείται καθώς ακόμα και στη σοβιετική περίοδο τα κράτη αυτά αποτελούσαν ξένο σώμα.

Ως γνωστόν, βασικοί παράγοντες για τη γέννηση αστάθειας, εξεγέρσεων και συγκρούσεων είναι τα αυταρχικά καθεστώτα και η φτώχεια, αιτίες που δυστυχώς στις περισσότερε χώρες της ΚΑΚ ακμάζουν, με αποτέλεσμα κάθε λίγο να έχουμε παρόμοια γεγονότα με αυτά του Κιργιζιστάν. Αν έπρεπε να βάλουμε τίτλο για τις σχέσεις της Ρωσίας με τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, αυτός θα ήταν σχέσεις αγάπης, μίσους και εξάρτησης.
Σήμερα, χάρη κυρίως στον προσωπικό αγώνα του Πούτιν, η Ρωσία διατηρεί άριστες σχέσεις με την Ουκρανία, τη Λευκορωσία, το Καζαχστάν, το Κιργιζιστάν, το Τουρκμενιστάν, το Τατζικιστάν. Καλές με το Ουζμπεκιστάν, την Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν, μέτριες με τη Μολδαβία και κάκιστες με τη Γεωργία και τις Βαλτικές χώρες. Εκτός από τα κοινά βιώματα, η εξάρτηση των χωρών αυτών από τη Ρωσία είναι και οικονομική, καθώς, πέραν της ενεργειακής εξάρτησης, εκατομμύρια πολίτες τους εργάζονται στη Ρωσία, στέλνοντας κάθε μήνα εμβάσματα σε τράπεζες των χωρών τους.
Οσο σκληρό και αν διαβάζεται, όπως οι περισσότερες χώρες της Λατινικής Αμερικής εξαρτώνται από τις ΗΠΑ και αντιστοίχως της Ε.Ε. από τη Γερμανία, το ίδιο και σε μεγαλύτερο βαθμό συμβαίνει στην περίπτωση της Ρωσίας με τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, αφού πέραν των κοινών συνόρων με ορισμένες εξ αυτών και της οικονομικής εξάρτησης, οι λαοί τους συνδέονται με κοινά βιώματα, κοινή γλώσσα, κοινό τρόπο σκέψης και νοοτροπία που απέκτησαν στις πολλές δεκαετίες που έζησαν εντός του ιδίου κράτους.

πηγή: Η Καθημερινή