header Ελλάδα Κύπρος Ρωσία Κοινοπολιτεία Αθήνα
Θεσσαλονίκη
Λευκωσία
Αγία Πετρούπολη
Μόσχα
skyline
15.11.2008 02:32

«Κόκκινο» στο δυτικό μοντέλο Δημήτρης Λιάτσος


Η Μόσχα αποσύρει φοιτητές από τη δύση. Τέλος στην αεριτζίδικη γνώση περί οικονομίας.

 

Στα μέσα του 19ου αιώνα ο Τσάρος Νικόλαος Α’ είχε διακηρύξει πως δε μπορεί να αναλάβει κρατικό πόστο Ρώσος που δεν είχε πάρει μόρφωση σε ρωσικό πανεπιστήμιο. Δεν ήταν γιατί «απαγόρευε» τη μόρφωση στο εξωτερικό, όπου έτσι και αλλιώς πήγαιναν οι γιοι πολλών γόνων της ρωσικής αριστοκρατίας.
Απλά, ήταν η αναγνώριση του γεγονότος ότι πουθενά δε δίνονταν οι επιστήμες βάσης τόσο διεξοδικά, όσο στη Ρωσία.


Εκατόν πενήντα χρόνια αργότερα, έπρεπε στις μέρες μας να επέλθει η παγκόσμια οικονομική κρίση, να καταρρέει μπροστά στα μάτια όλων ένα πολυδιαφημισμένο οικονομικό μοντέλο που κυριάρχησε επί 25 χρόνια, ώστε να θυμηθούν πολλοί Ρώσοι τα λόγια του Νικολάου Α’ και να «αποσύρουν» τους «κανακάρηδές» τους από τα αγγλικά κ.ά. ιδρύματα που διδάσκουν «μάνατζμεντ» του αέρα.
Όχι, δεν είναι ο Πούτιν που τους «αναγκάζει» να το πράξουν. Η κατανόηση του γεγονότος ότι η Ρωσία κινδυνεύει να συρθεί στον «αεριτζίδικο» τρόπο διεύθυνσης της οικονομίας, δημιουργίας «εικονικής» πραγματικότητας και συνεπώς στησίματος ενός «γίγαντα με πήλινα πόδια» φέρει τα πρώτα αποτελέσματα.
Αρχικά, όχι μαζικά, επιμέρους γονείς στρέφουν τα παιδιά τους προς τις επιστήμες βάσης, αυτές που τα προηγούμενα 10-15 χρόνια βρέθηκαν στα πρόθυρα κατάπτωσης χάνοντας κατά κράτος τη μάχη με τα δυτικά «μάνατζμεντ σκουλς» και τα πολυπληθή ανάλογα που ξεφύτρωσαν στη Ρωσία.. Για το αμφισβητήσιμο των γνώσεων που παρέχουν ακούστηκαν πολλά, η κρίση όμως έκανε το ποτήρι να ξεχειλίσει. Στη Ρωσία, μέσα σε κοινωνικό επίπεδο, η αμφισβήτηση του «ό,τι είναι δυτικό είναι καλό» κυριαρχεί τα τελευταία χρόνια, στις μέρες μας ζούμε τη μετάβαση ενός μεγάλου μέρους των επιστημόνων, κυρίως οικονομικών, πολιτικών αναλυτών, στην άρνηση του κυρίαρχου μοντέλου οικονομικής ανάπτυξης. Οι ΗΠΑ έχουν πλέον πάψει να αποτελούν πόλο έλξης ακόμα και για αυτούς που τις αποθέωναν στη δεκαετία του ’90. Οι σκληρές εκφράσεις του Βλαντιμίρ Πούτιν κατά του δολαρίου, του αμερικανικού μοντέλου ανάπτυξης, της αμερικανικής επικυριαρχίας στον κόσμο, δεν είναι εκφράσεις ενός «σκληρού» ηγέτη όπως επιφανειακά βολεύονται να παρουσιάζουν οι συνήθως γνωρίζοντες επιδερμικά τα ρωσικά πράγματα. Είναι η συσσωρευμένη πολιτική έκφραση της συνειδητοποίησης πολλών επωνύμων στη Ρωσία πως για άλλη μια φορά στην ιστορία της, η χώρα τους καλείται να ακολουθήσει το δρόμο των δύσκολων αναζητήσεων της ανάδειξης νέων πηγών έμπνευσης για την ίδια και ίσως για το καλό πολλών άλλων κοινωνιών πάνω στη γη. Η αμερικανοκρατία, η δολαριοκρατία καταρρέει κάτω από το βάρος της υπερτιμημένης αξίας της.
Το 2003 ακόμα, ο Ρώσος μαθηματικός-οικονομολόγος Μιχαήλ Χαζίν, επικεφαλής μιας ομάδας νέων επιστημόνων, ύστερα από βαθιά μελέτη των στοιχείων της αμερικανικής οικονομίας, εξέδωσε το βιβλίο, με τίτλο «Η δύση της αυτοκρατορίας του δολαρίου, το τέλος της PAX AMERICANA».
Τότε, ουδείς έδωσε σημασία σε αυτό. Σήμερα, κυρίως το τελευταίο τρίμηνο, όλοι τρέχουν να το διαβάσουν, να τον αναζητήσουν, να γνωριστούν με τις μελέτες των εργασιών της ομάδας του.
Ο Χαζίν δεν είναι ο μόνος που μιλά για το τέλος της αμερικανικής οικονομικής μοναρχίας. Το σύνολο των Ρώσων οικονομολόγων με τον έναν ή τον άλλο τρόπο αποδείχνει ότι η «Ρηγκανομία», όπως σχηματικά ορίζει το φιλελεύθερο μονεταριστικό χαρακτήρα της αμερικανικής οικονομίας που σχηματικά ξεκινά από την Προεδρία επί Ρήγκαν, ο Μιχαήλ Χαζίν, έκανε τον κύκλο της.
Στις μέρες μας γινόμαστε μάρτυρες ενός ειδησεογραφικού σόου σε τηλεοράσεις και εφημερίδες με απεικόνιση στοιχείων, πτώσεις των χρηματιστηρίων, πιστοποιήσεων για τον παγκόσμιο χαρακτήρα της κρίσης και αναφορών τρομοκρατικού χαρακτήρα των επιπτώσεων που ήδη ξεκίνησαν. Ήδη οι κυβερνήσεις ανά τον κόσμο ρίχνουν στη μάχη κατά των συνεπειών της κρίσης εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια για να την αντιμετωπίσουν.
Να τι λέει ο Ρώσος οικονομικός αναλυτής Μιχαήλ Λεοντιέφ επ’ αυτού:
«Είναι απαράδεκτο να λαμβάνονται μέτρα κατά της κρίσης πριν ορίσουμε τις αιτίες της και το θέμα δεν είναι να δείχνουμε με το δάχτυλο προς την Αμερική μόνο, αν και αυτό είναι αναγκαίο να γίνεται. Πηγή της κρίσης είναι το συνεχώς ογκούμενο μέγεθος των χρεών με την κοπή νέων ποσοτήτων δολαρίων. Πώς πάμε να ξεπεράσουμε την κρίση; Με τη βοήθεια ακόμα περισσότερων δολαρίων που τυπώνονται για το λόγο αυτό. Κάποιοι αυτό το λένε θεραπεία. Εγώ λέω ότι η παγκόσμια οικονομία με ευθύνη των ΗΠΑ, τον Οκτώβριο, έπεσε σε βαθύ κώμα.. Αυτό έγινε de jure. Γυρίσαμε στο 1929. Για να μη γίνει de facto, ρίχνουν νέες ποσότητες δολαρίων στην αγορά. Είναι σαν έναν βαριά άρρωστο να τον μεταφέρεις, όχι σε νοσοκομείο, αλλά σε αγροτικό ιατρείο και να του δίνεις παυσίπονο. Σε ανάλογες περιπτώσεις οι γιατροί λένε ότι θα κάνουμε ό,τι μπορούμε, ίσως για 3-4 εβδομάδες, ίσως για τρεις μήνες, αλλά εσείς να ετοιμάζεστε για το χειρότερο! Έτσι και κάθε οικονομικός γιατρός θα πει: Η κοπή δολαρίων και η πλημμυρίδα αυτών στην αγορά ίσως να μπορεί να μαλακώσει την πορεία προς το τέλος, ένα τέλος αναπόφευκτο.»
Στα προηγούμενα 20-25 χρόνια με την επιδότηση της ζήτησης οι Αμερικάνοι δημιούργησαν ένα τεράστιο τμήμα της οικονομίας τους που παρήγαγε εμπορεύματα και υπηρεσίες. Τα «golden boys» έγιναν κυρίαρχα ενός παιχνιδιού που τα ίδια δεν το έβλεπαν ότι θα έχει θλιβερό τέλος. Η εντυπωσιακή αύξηση του πληθωριστικού πλούτου -ο καταναλωτικός δανεισμός στις ΗΠΑ άγγιζε το 85% τα τελευταία χρόνια, ενώ παλαιότερα κινούνταν σε μονοψήφια νούμερα- δημιούργησε φρούδες ελπίδες σε μεγάλα τμήματα του υπόλοιπου κόσμου.
Τα μεγέθη κατανάλωσης αυξάνονταν συνεχώς, μαζί όμως αυξάνονταν και τα χρέη. Για όσους μελετούν σε βάθος τα οικονομικά φαινόμενα και τέτοιοι δυστυχώς στη «Γουόλτ Στρητ» εκλείπουν, είναι ολοφάνερο πως «όταν κόψεις χρήμα για να αποπληρώσεις τα χρέη σου, αναπόφευκτα το σύστημα θα καταρρεύσει. Οι Αμερικάνοι έχουν καταναλώσει για πολλές δεκαετίες μπροστά…
Ο Μιχαήλ Χαζίν εκτιμά πως το πλεόνασμα της ζήτησης στις ΗΠΑ σήμερα φθάνει στο 30-35%. Αυτό θα πρέπει -λέει- να εξαλειφθεί. Στο 9μηνο 2008 η συνολική πτώση της ζήτησης ήταν 4,5%, ως τα τέλη του 2008 θα φθάσει το 6-7%. Το 2009 οι ΗΠΑ θα έχουν πτώση 1-2 % το μήνα επί δύο, δυόμισι χρόνια έως ότου εξαλειφθεί το πλεόνασμα των 35%. Τι σημαίνει αυτό κοινωνικά-πολιτικά ήδη το δείχνουν τα πρώτα σημάδια απολύσεων κοινωνικής έκτασης… Στους επόμενους μήνες μόνο όξυνση θα υπάρχει…
Γιατί οι Ρώσοι αναλυτές επιμένουν στη διάγνωση της κατάστασης; Γιατί ανησυχούν ότι στις ΗΠΑ δε θέλουν να «δουν» την πραγματική εικόνα και εμμένουν μόνο στην «εικονική» την οποία οι ίδιοι μεθοδικά έκτισαν;
Απλά, εξηγεί ο Μ. Χαζίν, «οι ηγέτες που βρίσκονται επικεφαλής σήμερα είναι συστατικά στοιχεία του συστήματος και η αναγνώριση της λάθος πορείας της οικονομίας στρέφεται πριν απ’ όλα κατά των ιδίων. Η μόνη ελπίδα της ανθρωπότητας είναι να απαλλαγεί από το συγκεκριμένο μοντέλο οικονομίας. Γίνεται επιτακτική η ανάγκη να διαλυθεί αυτό το μονοπώλιο της οικονομικής μαφίας που λυμαίνεται τον κόσμο τις τελευταίες δεκαετίες», καταλήγει ο Χαζίν.
Οι Αμερικανοί μάνατζερ αποδείχθηκαν βέβαια ικανότατοι στη διαχείριση των φαινομένων της κρίσης μέχρι ορισμένου σημείου. Από κεκτημένη ίσως ταχύτητα, από υπέρμετρο αμερικανοκεντρισμό, πολλοί εξακολουθούν να «σφυρίζουν» λες και δεν «έγινε και τίποτα σπουδαίο»! Αμέσως μετά την εκλογή του Μπάρακ Ομπάμα, κάποιοι σύμβουλοι τού έβαλαν στο στόμα τη φράση πως «θα αλλάξουμε πολλά, όμως ένα δεν επιδέχεται αμφισβήτηση, ο κυρίαρχος ρόλος των ΗΠΑ στον κόσμο»!
Στο επίπεδο των εκτιμήσεων, ακόμα και τα αμερικανικά κέντρα αναλύσεων αναγνωρίζουν ότι η αμερικανική «πρωτοκαθεδρία» θα εξαλειφθεί τα επόμενα 15 χρόνια. Το μέγα ερώτημα είναι αν το κατανοούν αυτό στα επίπεδα της αμερικανικής πολιτικής ελίτ. Αν γίνει αποδεκτό πως η κατάρρευση του οικονομικού μοντέλου ανάπτυξης της αμερικανικής οικονομίας θα κάνει αποδεκτό από την ελίτ και το γεγονός της απώλειας της πολιτικοστρατιωτικής κυριαρχίας στον κόσμο.
Από δω μήπως πήγαζαν οι κίνδυνοι της παγκόσμιας ασφάλειας; Οι οικονομολόγοι θυμίζουν πως οι Αμερικανοί έως τώρα, και σε ολόκληρη τη διάρκεια του 20ου αιώνα, είτε χρησιμοποιούσαν ως κίνητρο για τη διέξοδο της οικονομίας από την εκάστοτε κρίση τους πολέμους, είτε οι ίδιοι προκαλούσαν εντάσεις και στρατιωτικές επεμβάσεις.
Φανταστείτε μία «πληγωμένη» σήμερα οικονομικά Αμερική, λέει ο Μιχαήλ Λεοντίεφ. Μια οικονομία σε αδιέξοδο, σε μια χώρα η οποία παραμένει η μεγαλύτερη στρατιωτική υπερδύναμη στον κόσμο. Θεωρείς κανείς ότι η Ουάσινγκτον δε θα χρησιμοποιήσει τη στρατιωτική ισχύ της για την ανάκτηση της οικονομικής της ισχύος;
Οι κίνδυνοι από τη σημερινή οικονομική κρίση είναι ποικίλοι και οι πρωτογενείς αιτίες αυτών ξεκινούν ακριβώς από τις ΗΠΑ.
Αναφορικά για τον Μπάρακ Ομπάμα, ο κος Λεοντίεφ λέει: Δεν τον γνωρίζουμε, είναι άγνωστος πολιτικά. Ωστόσο, γνωρίζουμε πολύ καλά ποιος είναι ο Πωλ Ούλκερ και ο Τζο Μπάιντεν. Σε αντιδιαστολή με αυτούς, ο νέος Αμερικανός Πρόεδρος είναι ακόμα «εικονική» φιγούρα. Έτσι δεν υπάρχει καμία απολύτως διαφορά για τη Ρωσία ποιος κέρδισε τις εκλογές…
Ο Ρώσος αναλυτής θεωρεί πως οι Αμερικανοί δε θα διστάσουν να πάνε σε ένα νέο πόλεμο, ίσως στο Ιράν, το Πακιστάν, οπουδήποτε στον κόσμο. Ο ίδιος δε θα απέκλειε και ένα νέο παγκόσμιο πόλεμο. Αν υπάρχει ένα εμπόδιο που κάνει τους Αμερικανούς να έχουν αναστολές για κάτι τέτοιο, αυτό είναι το πυρηνικό οπλοστάσιο της Ρωσίας. Υπό αυτή την έννοια, λέει ο Λεοντίεφ, η Ρωσία προσφέρει υπηρεσία στην παγκόσμια ειρήνη. Η κατάσταση όμως μπορεί να αλλάξει δραματικά και αυτό θα εξαρτηθεί κατά πόσο Ρώσοι και Ευρωπαίοι θα κατορθώσουν να συσπειρώσουν τις δυνάμεις τους και να πείσουν πολιτικά τους Αμερικανούς να δουν τις νέες πραγματικότητες.
Πριν 17-18 χρόνια κατέρρευσαν τα στερεότυπα του διπολικού κόσμου, η Σοβιετική Ένωση διαλύθηκε, το παγκόσμιο σοσιαλιστικό στρατόπεδο υπέστη συντριπτική ήττα. Ο μονοπολισμός κυριάρχησε, κάποιοι πείστηκαν πως υπάρχουν «αιώνιες» καταστάσεις.
Οι βαθύτατες εξελίξεις που λαβαίνουν χώρα στις μέρες μας, κάνουν ολοφάνερη τη χρεοκοπία του μονοπολικού κόσμου. Όσοι συνεχίζουν να προσεγγίζουν τα πράγματα με τα χθεσινά δεδομένα, κινδυνεύουν να γίνουν ανεπαρκείς, αν όχι οπαδοί ξεπερασμένων αγκυλώσεων.

 
 πηγή: περιοδικό Δiπλωματία

σχόλια (0)
Ποια είναι η γνώμη σας;
Επιλέξτε εικονίδιο
highlights
θεματικές
Σχολιάστε τώρα!

Θα ήθελα ένα άρθρο για τη Ρωσική ηγεσία και πως νομιμοποιήθηκε. / Καρφιώτης ΠάνοςΤην ανατίναξη του λιμανιού της Σεβαστούπολης στην Κριμαία ζητούσαν οι Βρετανοί καθοδηγητές της Integrity Initiative! / Hello / LeonidasΠώς κατασκευάζεται το «αυθόρμητο» αντιρωσικό κλίμα με χρήμα του Foreign Office / Πρέπει να ντρέπεστε με τόσα ψέματα που γράφετε αλλα από τον Λιατσο τι άλλο να περιμένει κανείς... / Μζια Γκουρεσιδζε«Χοντροκομμένη προβοκάτσια με έξωθεν υποκίνηση», χαρακτηρίζει η Μόσχα την υπόθεση της απέλασης των Ρώσων διπλωματών / Θανάσης ΑυγερινόςΑπουστα!!!!οι ρίζες μας!! Είμαστε εμείς και δεν ξεχνάμε!!! / Tula fotiadou 18022020Ρωσικό ΥΠΕΞ: Η Ελλάδα όμηρος βρώμικων παιχνιδιών και έξωθεν πιέσεων / Θανάσης ΑυγερινόςΤι καλά παιδιά αυτοί οι Εγγλέζοι πολιτικοί ! Μπουμπούκια ! Εκεί γεννήθηκε και η κοινοβουλευτική ολιγαρχία ! Στην Ελλάδα αυτό το σύστημα το λένε Δημοκρατία... / Γεώργιος Δημόκριτος ΒαμβακούσηςΥΠΕΞ Ρωσίας: "Πίσω από την απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης η Ουάσιγκτον" / Θανάσης Αυγερινόςδοκιμασμενη συνταγη και νοστιμη, μονο που χρειαζεσαι μεγαλα ξυλακια για να κανετε τα μεγαλα σουβλακια, εγω συνηθως παιρνω απο εδω, νομιζω υπαρχουν και στο φυλλαδιο... / BillyΠαυλόπουλος: Η συνεργασία Ελλάδας - Ρωσίας συνεχίζεται και ο πολιτισμός μας ενώνει ακόμα περισσότερο / polu kako / tasosΈνα ιστορικό κτίριο της Σεβαστούπολης, η καθολική εκκλησία του Αγίου Κλήμη, κατοπινός κινηματογράφος «Φιλία», επιστρέφεται στο ποίμνιό της / ОТЛИЧНО / МАКРИΠούτιν: Φυσικά και δεν κατέρριψε η Ρωσία το Boeing της Μαλαισίας / θα γαμησουμε την τουρκια / κλημηςΜια γέφυρα ένωσε Ρωσία και Κριμαία (ΒΙΝΤΕΟ) / ο εσθονος ηταν πρακτορας της εε και καλως φυλακιστηκε / β.χ.τουρκαντωνηςΠούτιν: Η Ρωσία είναι έτοιμη για διάλογο με τις ΗΠΑ /