Η αποπομπή του τσάρου της Μόσχας. Το παρασκήνιο που οδήγησε τον Ρώσο πρόεδρο Ντμίτρι Μεντβέντεφ να απολύσει τον τέως δήμαρχο Γιούρι Λουζκόφ. Αχιλλέας Πατσούκας

Η τελευταία σελίδα της 18χρονης θητείας του Γιούρι Λουζκόφ γράφτηκε το απόγευμα της Τρίτης, όταν βαστώντας στα χέρια του την έγγραφη «απόλυσή» του –η οποία έφτασε από το Πεκίνο όπου βρισκόταν ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ– οργισμένος έκλεινε για τελευταία φορά τη χρυσοκέντητη πύλη του δημαρχιακού μεγάρου στην οδό Τβερσκάγια.

Αν και η ανακοίνωση της αποπομπής Λουζκόφ αποτέλεσε για τα περισσότερα ΜΜΕ και κυρίως τα δυτικά έκπληξη, σίγουρα δεν συνέβη το ίδιο και στο εσωτερικό της Ρωσίας, όπου η εξέλιξη αυτή ήταν προδιαγεγραμμένη εδώ και καιρό. Αρκετοί ήταν εκείνοι που ανέμεναν την αποπομπή Λουζκόφ τουλάχιστον δύο έτη νωρίτερα, όμως το «αντίο» του Ντμίτρι Μεντβέντεφ σκόνταφτε στον σκληρό και απρόβλεπτο χαρακτήρα του τέως δημάρχου, στα υψηλά ποσοστά δημοτικότητάς του, στον μηχανισμό που κρατούσε και κρατάει στα χέρια του, στα πολλά μυστικά εθνικής σημασίας που γνωρίζει για πρόσωπα και πράγματα, αλλά κυρίως στο γεγονός πως ο Ρώσος πρόεδρος αναζητούσε μια καλή δικαιολογία προκειμένου να τον αποπέμψει.

Η αφορμή που αναζητούσε ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ του προσφέρθηκε απλόχερα το καλοκαίρι, όταν το τοξικό νέφος που προκάλεσαν οι πυρκαγιές, εκτός από τη Μόσχα, έμελλε να εξαφανίσει και τον δήμαρχό της ενάμιση μήνα αργότερα.

Η απόφασή του να μη διακόψει τις διακοπές του εγκαίρως και να επιστρέψει στην πόλη η οποία περνούσε δύσκολες στιγμές ξεχείλισε το ποτήρι της οργής του Ρώσου προέδρου, αλλά και του πρωθυπουργού Πούτιν, με αποτέλεσμα να φτάσουμε την περασμένη εβδομάδα στους τίτλους τέλους της βασιλείας του στη ρωσική πρωτεύουσα. Η απόφαση αποπομπής του Λουζκόφ αποτέλεσε ενέργεια υψηλού πολιτικού ρίσκου για τον Ντμίτρι Μεντβέντεφ. Μάλιστα, αρκετοί έγκυροι αναλυτές δεν δίστασαν να την παρομοιάσουν με τον πόλεμο που άνοιξε ο Πούτιν το 2003 στον Χονταρκόφσκι.

Το ερώτημα που πλέον μένει να απαντηθεί είναι εάν μετά την αποπομπή του Λουζκόφ με τη βαρύτατη αιτιολογία «της έλλειψης εμπιστοσύνης», θα τολμήσει να τραβήξει κι άλλο το σχοινί της διαμάχης, αναζητώντας σκάνδαλα και ατασθαλίες επί της θητείας του. Ενδιαφέρον, επίσης, παρουσιάζει και η στάση που θα τηρήσει ο πολύ ισχυρός ακόμη και τώρα Λουζκόφ μετά την αποπομπή του.

Αμέσως μετά το διάταγμα του Ρώσου προέδρου, ο Γιούρι Λουζκόφ υποστήριξε πως η απόφαση Μεντβέντεφ υπήρξε απάντηση στη στάση του, «οι κυβερνήτες να εκλέγονται από τους πολίτες αντί να διορίζονται από τον εκάστοτε πρόεδρο». Αν και όλα τα υψηλόβαθμα στελέχη του κυβερνώντος κόμματος «Ενιαία Ρωσία» –από το οποίο παραιτήθηκε παρ’ ότι υπήρξε ιδρυτικό μέλος– του ζητούν να κρατήσει χαμηλούς τους τόνους, ουδείς είναι βέβαιος τι θα πράξει, με τους περισσότερους να εκτιμούν πως δύσκολα θα σιωπήσει. Ενα άλλο «μυστήριο» υπήρξε και η στάση που κράτησε ο Βλαντιμίρ Πούτιν, μια και υπήρξαν δημοσιεύματα που τον ήθελαν αντίθετο με την ενέργεια Μεντβέντεφ. Κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να επιβεβαιώνεται, απλά η φερόμενη διαφωνία μάλλον εστιάζεται στον άκομψο και ριψοκίνδυνο τρόπο με τον οποίο «άδειασε» ο Μεντβέντεφ τον Λουζκόφ. Αυτή τη στιγμή, το ενδιαφέρον στρέφεται στο πρόσωπο του διαδόχου.

Ο διάδοχος
Χθες το πρωί, η «Ενιαία Ρωσία» αναμενόταν να παραδώσει στον Ντμίτρι Μεντβέντεφ λίστα με επτά προτεινόμενα πρόσωπα για το αξίωμα του δημάρχου, χωρίς αυτό να σημαίνει πως ο Ρώσος πρόεδρος είναι υποχρεωμένος να επιλέξει αποκλειστικά κάποιο κομματικό στέλεχος. Σύμφωνα με πληροφορίες, επικρατέστερος να αναλάβει τη «διακυβέρνηση» της Μόσχας θεωρείται ο Βλαντιμίρ Κόζιν, που αυτή τη στιγμή είναι υπεύθυνος της διαχείρισης της προεδρικής περιουσίας, ενώ στο παρελθόν είχε εργασθεί στο πλευρό του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Κυβέρνηση της Αγίας Πετρούπολης. Η αποπομπή Λουζκόφ θεωρείται πως αποτελεί την αρχή μια σειράς αλλαγών που σχεδιάζει ο Μεντβέντεφ, εν όψει των κοινοβουλευτικών εκλογών τον Δεκέμβριο του 2011. Σύμφωνα με πληροφορίες και η θέση της κυβερνήτου της Αγίας Πετρούπολης Βαλεντίνας Μαντβιένκο φαίνεται να τρίζει.

O «τυφώνας» της συζύγου του, Γελένα
Λίγες ημέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του στον Δήμο της Μόσχας το 1992, άρχισε να πέφτει σκιά στο έργο του Γιούρι Λουζκόφ εξαιτίας των επαγγελματικών δραστηριοτήτων της συζύγου του, Γελένα Μπατούρινα. Με 2,9 δισ. δολάρια περιουσία, η πλουσιότερη Ρωσίδα ολιγάρχης και μία από τις πλουσιότερες γυναίκες στον πλανήτη, επί των ημερών του συζύγου της στον Δήμο, μέσω της κατασκευαστικής της εταιρείας ουσιαστικά «έχτισε» όλη τη Μόσχα με το τσιμέντο και πλαστικό που παρήγαγε, καθώς και τα περίχωρά της. Από τον κατασκευαστικό τυφώνα της Μπατούρινα δεν γλίτωσαν εκατοντάδες αριστουργηματικά κτίρια της ρωσικής πρωτεύουσας, ενώ μεγάλες δασικές εκτάσεις αποψιλώθηκαν προκειμένου να ανεγερθούν τερατουργήματα. Μπροστά στις σφοδρές επιθέσεις που διαρκώς δεχόταν ο Γιούρι Λουζκόφ για τη σύζυγό του, εκείνος όχι απλώς αδιαφορούσε, αλλά με μαύρο χιούμορ αυτοσυστηνόταν ως ο σύζυγος της Γελένα Μπατούρινα, δηλώνοντας ότι αν αυτός δεν ήταν δήμαρχος, αυτή θα ήταν πολύ πλουσιότερη, ενώ δεν δίστασε να την βραβεύσει ως την καλύτερη εργολάβο της πόλης! Το ερώτημα που πλέον τίθεται είναι εάν ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ μετά το «ξήλωμα» του Λουζκόφ θα τολμήσει να ανοίξει μέτωπο και με τη Γελένα Μπατούρινα.

πηγή: Η Καθημερινή