Η κατάρα της Πολωνίας Θανάσης Αυγερινός

Ο θάνατος του Λεχ Κατσίνσκι ξύπνησε μνήμες από την τραγωδία με θύμα τον Βλαντισλάβ Σικόρσκι το 1943

Η κατάρα του δάσους του Κατίν, όπου συνετρίβη το πολωνικό προεδρικό αεροσκάφος με 96 νεκρούς, φαίνεται πως συνεχίζει να κατατρύχει την πολωνική ελίτ, η οποία κατέχει ήδη το φρικιαστικό ρεκόρ της ιστορικά πρώτης και της πιο πρόσφατης αεροπορικής τραγωδίας, όπου βρίσκει το θάνατο αρχηγός κράτους.

Ο θάνατος του Λεχ Κατσίνσκι, λίγο πριν αποτίσει φόρο τιμής στους χιλιάδες εκτελεσμένους Πολωνούς αξιωματικούς από τη σοβιετική μυστική αστυνομία, ξύπνησε σκοτεινές μνήμες θυμίζοντας τον εξίσου περίεργο, από συμβολική άποψη, θάνατο του εξόριστου Πολωνού πρωθυπουργού Βλαντισλάβ Σικόρσκι το 1943 κατά την πτώση του αεροσκάφους του, που μόλις είχε απογειωθεί από το Γιβραλτάρ. 

Οι Πολωνοί εθνικιστές και μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης της χώρας πιστεύει μέχρι σήμερα ότι ο Σικόρσκι έπεσε θύμα δολιοφθοράς, έτσι ώστε να μην εμποδιστεί το «πέρασμα» της Πολωνίας από τους Συμμάχους στη σοβιετική «σφαίρα επιρροής», ενώ και σήμερα αντίστοιχος αριθμός Πολωνών δεν μπορεί να αποφύγει τη σκέψη ότι η τόσο αντιπαθής για τον Κατσίνσκι Ρωσία βρίσκεται πίσω από το θάνατό του.

Στις 7 του μηνός οι πρωθυπουργοί των δύο χωρών, Τουσκ και Πούτιν, προχώρησαν σ’ ένα ιστορικό βήμα συμφιλίωσης στο Κατίν, από το οποίο απουσίαζε ο νεκρός σήμερα Πολωνός πρόεδρος, ο οποίος είχε αρνηθεί να συμμετάσχει στη «ρωσικής έμπνευσης φιέστα», προτιμώντας να πραγματοποιήσει ιδιωτική επίσκεψη με τους φίλους και ομοϊδεάτες του με τη γνωστή τραγική κατάληξη.

Η προφανής τραγική ειρωνεία φαίνεται πως είναι αναπόφευκτο να συνοδεύει τις ρωσοπολωνικές σχέσεις, που περνούν δύσκολες στιγμές, διαθέτουν ωστόσο και πολλούς υποστηρικτές, οι οποίοι επιθυμούν την αποκατάστασή τους και την υπέρβαση των φαντασμάτων του παρελθόντος. Ως πρώτο βήμα, ο ανταποκριτής Βάτσλαβ Ρατζιβίνοβιτς κρίνει απαραίτητη την κατανόηση των αιτίων της τραγωδίας και τη διάλυση κάθε «σκιάς» για πιθανή ρωσική εμπλοκή, χαιρετίζοντας, όπως και πολλοί άλλοι Πολωνοί, τη συνειδητή προσπάθεια του προέδρου Μεντβιέντεφ και των πρωθυπουργών Πούτιν και Τουσκ να διαλυθούν όλα τα σύννεφα και η όλη διερεύνηση να αποτελέσει έως το τέλος μια κοινή επιχείρηση με συμμετοχή Ρώσων και Πολωνών ειδικών.

«Είναι εξαιρετικά σπάνιο να σκοτώνεται με τόσο τραγικό τρόπο ο αρχηγός ενός κράτους κι όταν αυτό συμβαίνει σε ξένο έδαφος –πολύ περισσότερο όταν αυτό συμβαίνει σε έναν Πολωνό στη Ρωσία–, τότε η προσοχή και η ευθύνη όλων πρέπει να είναι πολλαπλάσια», εκτιμά ο γνωστός σχολιαστής Βιτάλι Τρετιακόφ, ο οποίος αισιοδοξεί ότι η ένταση των ημερών και ο συσσωρευμένος πόνος θα δράσουν με καθαρτήριο τρόπο τόσο στην πολωνική, όσο και στη ρωσική κοινωνία.

«Κοινή τραγωδία»

Δεν είναι λίγοι και οι Πολωνοί πολιτικοί που σχολιάζουν με θαυμασμό και εκτίμηση το γεγονός ότι χιλιάδες Ρώσοι πολίτες προσέρχονται στα προξενεία και στην πρεσβεία της Πολωνίας αποθέτοντας λουλούδια στη μνήμη των νεκρών, υιοθετώντας πλήρως την εκτίμηση της πολιτικής τους ηγεσίας ότι πρόκειται για μια «κοινή τραγωδία, που μπορεί να μας ενώσει».

Μετά τις συζητήσεις των ημερών, η ακριβής διευκρίνιση των αιτίων και των άχαρων συνθηκών της καταστροφής φαίνεται πως παραμερίζονται, ενώ φωνές λογικής ακούγονται από όλες τις πλευρές συγκλίνοντας στην αρχική εκδοχή ότι το πλήρωμα του προεδρικού αεροσκάφους προφανώς διατάχθηκε από τον Λεχ Κατσίνσκι να προσγειώσει οπωσδήποτε το αεροσκάφος στο Σμολένσκ, έτσι ώστε να αποφύγει, για λόγους πολιτικού γοήτρου, μια ανεπιθύμητη προσγείωση στο «φιλορωσικό» Μινσκ ή στη Μόσχα, όπου είχε ορκιστεί ότι δεν θα μεταβεί όσο ο Ρώσος πρόεδρος δεν ανταποδίδει τις συχνές επισκέψεις του προκατόχου του Κβασνιέφσκι.

Σύμφωνα με τον Λεχ Βαλέσα, «είναι απίθανο ένας πιλότος αυτής της κλάσης να προσπαθεί ξανά και ξανά να προσγειώσει το αεροσκάφος σε συνθήκες ομίχλης» και το πιθανότερο είναι ότι «ενεργούσε βάσει εντολών κάποιου».

Όπως επισημαίνει το ρωσικό πρακτορείο ΙΤΑΡ-ΤΑΣΣ, η τραγική ειρωνεία θέλει να έχουν καταγραφεί και στο παρελθόν παρόμοιες διαφωνίες μεταξύ του προέδρου Κατσίνσκι και του πληρώματος του αεροσκάφους του, με «ρωσική» μάλιστα και πάλι αφορμή. Όπως τον Αύγουστο του 2008, όταν για λόγους ασφαλείας κατά τη διάρκεια της ρωσογεωργιανής σύγκρουσης στη Νότια Οσετία οι πιλότοι του αρνήθηκαν να προσγειωθούν στην Τιφλίδα παρά την προεδρική επιμονή και προτίμησαν το γειτονικό Αζερμπαϊτζάν, από όπου ο Κατσίνσκι μετέβη οδικώς στη Γεωργία για να εκφράσει την αλληλεγγύη του στον αμφιλεγόμενο πρόεδρο Σαακασβίλι…

 πηγή: Επίκαιρα