Πολιτική κουζίνα με φόντο το Κρεμλίνο.Η συνταγή Πούτιν – Μεντβέντεφ για δυνατή Ρωσία και ο «αρχιμάγειρας» Σουρκόφ. Θανάσης Αυγερινός

Πολλοί στη Δύση υποτίμησαν τη Ρωσία, όταν βρέθηκε στο χείλος του γκρεμού τη δεκαετία του 1990. Προσπάθησαν μάλιστα να τη σπρώξουν μια ώρα αρχύτερα στο χάος, όπως μπορούσαν, ακόμη και με χτυπήματα κάτω από τη ζώνη. Πόνταραν στη συνεργασία με τυχάρπαστους και διεφθαρμένους πολιτικούς, τόσο στην ίδια τη χώρα, όσο και στη μετασοβιετική περιφέρειά της, και τώρα ίσως κλαίνε για τις επιλογές τους, αν και αρκετοί στην Ουάσιγκτον μοιάζουν αμετανόητοι, στηρίζοντας ακόμη και τις πιο φαιδρές περιπτώσεις [Σ.Σ.: βλέπε Σαακασβίλι]. Σήμερα κάνουν πάλι το λάθος να μας κρίνουν αποκλειστικά με τα δικά σας κριτήρια και να υποτιμούν τη συλλογική ηγεσία μας, που εργάζεται μεθοδικά για να βρεθούμε μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση σε ακόμη καλύτερες θέσεις απ’ ό,τι πριν».

Κάπως έτσι σχολίασε στα «Επίκαιρα» καλά ενημερωμένος και αρκετά αισιόδοξος Ρώσος αξιωματούχος τις υπόγειες διαδρομές στα παρασκήνια του Κρεμλίνου, που χτίζει μεθοδικά την όψη της Ρωσίας του αύριο. Και αν για την πολιτική και την ιδεολογία ενδεχομένως υπάρχουν ακόμη συγχύσεις και αντιφατικές συζητήσεις ως προς τα μοντέλα του μέλλοντος, για την οικονομία σχεδόν δεν υπάρχει διαφωνία: η Μόσχα χτίζει μια ολοένα και πιο ανοιχτή αγορά, με διεύρυνση της επιχειρηματικότητας, αλλά διατήρηση των στρατηγικών «ατμομηχανών» της ενέργειας και των βασικών πλουτοπαραγωγικών πηγών και υποδομών, υπό τον αυστηρό έλεγχο του κράτους και του βασικού του σήμερα εκφραστή – του ηγετικού διδύμου του πρωθυπουργού Βλαντιμίρ Πούτιν και του προέδρου Ντμίτρι Μεντβέντεφ.

Ό,τι συμβαίνει σήμερα στη Ρωσία είναι προϊόν συνεννόησης και καταμερισμού ρόλων μεταξύ των δύο ηγετών
Παραδοσιακή στις επιλογές της, η Μόσχα προειδοποίησε με το νέο αμυντικό της δόγμα, που θα εγκριθεί έως τα τέλη του 2009, ότι θα υιοθετήσει πλέον ακόμη και το προληπτικό πυρηνικό πλήγμα, «εφόσον οι συμβατικές της δυνάμεις αδυνατούν να αντιμετωπίσουν τις απειλές της εθνικής της ασφάλειας». Γνωρίζοντας τις αριθμητικές και τεχνολογικές της αδυναμίες, η προειδοποίηση μοιάζει να απευθύνεται τόσο προς τη Δύση όσο και προς την Ανατολή, δηλαδή την Κίνα, τον ανερχόμενο ανταγωνιστή για τα ρωσικά συμφέροντα, μετά τον παραδοσιακό αντίπαλο και συνάμα εταίρο, τις ΗΠΑ. Οι «τριβές» μεταξύ των τριών θα διαμορφώσουν και το κλίμα στην Ευρασία του 21ου αιώνα.

Ο «αρχιμάγειρας» της πολιτικής «κουζίνας» του Κρεμλίνου

Στο βάθος της «κουζίνας» του Κρεμλίνου, εκπρόσωπος της ομάδας Πούτιν, που έμεινε κληρονομιά στον πρόεδρο Μεντβέντεφ, για το διάστημα που ο πρωθυπουργός μετακόμισε στον Λευκό Οίκο της Μόσχας, μαγειρεύει σενάρια και σχέδια του μέλλοντος: ο υποδιευθυντής του προεδρικού γραφείου Βλαντισλάφ Σουρκόφ. Ο Εβραιοτσετσένος στην καταγωγή Σουρκόφ εντυπωσίασε συχνά με τις αιχμηρές πολιτικές του προτάσεις και, παρά το νεαρό της ηλικίας του, καθιερώθηκε ως ο «ιδεολόγος», ή ακριβέστερα ο «πολιτικός», μάνατζερ που δημιούργησε το σημερινό κομματικό-βουλευτικό σύστημα της χώρας. Μπορεί τα κόμματα της αντιπολίτευσης να μοιάζουν κατασκευασμένα και η ρωσική Βουλή απολύτως ελεγχόμενη από το Κρεμλίνο, όμως ο Σουρκόφ πέτυχε την ομαλή μεταμόρφωση του γραφειοκρατικού κομμουνιστικού κόμματος-κράτους στη σημερινή «Ενιαία Ρωσία».

Ο Βλαντισλάφ Σουρκόφ καθιερώθηκε ως ο «πολιτικός μάνατζερ» που δημιούργησε το σημερινό κομματικό- βουλευτικό σύστημα της χώρας.
Η κυβερνώσα παράταξη, αποστασιοποιημένος αρχηγός της οποίας θεωρείται ο Βλαντιμίρ Πούτιν, πλαισιώνεται από κόμματα-σφραγίδες, όπως η «Δίκαιη Ρωσία» ή το υπερεθνικιστικό κόμμα του Βλαντιμίρ Ζιρινόφσκι, τα οποία στηρίζουν την κυβέρνηση γκρινιάζοντας και κόβοντας ψήφους και ρεύμα διαμαρτυρίας από τους κομμουνιστές, που κι αυτοί με τη σειρά τους δεν χάνουν ευκαιρία συνδιαλλαγής με τη μοναδική πηγή εξουσίας στη χώρα – το Κρεμλίνο. Οι τακτικές Σουρκόφ και ο κατά κανόνα έμμεσος έλεγχος του Τύπου [Σ.Σ.: «πολιτισμένο» θα τον έλεγαν στη Δύση] έστειλαν στο περιθώριο της πολιτικής ζωής τους φιλελεύθερους, που κυριάρχησαν τη δεκαετία του 1990 και τώρα έχουν ταυτιστεί με την εθνική και πολιτική προδοσία, καθώς κατέφευγαν μονίμως για τα παράπονά τους στις ξένες πρεσβείες και έχαιραν χρηματοδότησης από το εξωτερικό.

Το τελευταίο σχέδιο Σουρκόφ είναι ο γρήγορος εκσυγχρονισμός της Ρωσίας, που χαρακτηρίζεται «ζήτημα ζωής και θανάτου» για τη χώρα και εντάσσεται στον προβληματισμό τού στρατηγικού άρθρου του προέδρου Μεντβέντεφ «Ρωσία, εμπρός!». Όταν δεν μπορεί να μιλήσει με το όνομά του, ο Βλαντισλάφ Σουρκόφ γράφει με το ψευδώνυμο Νατάν Ντουμποβίτσκι πολιτικά μυθιστορήματα, όπως το Κοντά στο Μηδέν, όπου καταγγέλλεται η γενικευμένη διαφθορά στο Κοινοβούλιο, στις υπηρεσίες ασφαλείας και στα ΜΜΕ.

Οι κόντρες φιλελεύθερων και «σιλαβικί»…

Σε πολλές δυτικές αναλύσεις ο Σουρκόφ χαρακτηρίζεται ιδεολόγος των εκσυγχρονιστών, αν όχι των φιλελεύθερων, που απέμειναν στον κυβερνητικό μηχανισμό της χώρας και ασχολούνται κυρίως με τη διαχείριση της οικονομίας. Σύμφωνα με αυτό το σκεπτικό, στο άλλο άκρο στέκεται ο Ίγκορ Σέτσιν, αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και δεξί χέρι του πρωθυπουργού Πούτιν, ο οποίος θεωρείται υποστηρικτής της «σκληρής» γραμμής ελέγχου της οικονομίας και εκφραστής του λόμπι των «σιλαβικί», όπως αποκαλούνται με μία λέξη στη Ρωσία οι άνδρες των υπηρεσιών ασφαλείας, των μυστικών υπηρεσιών και του στρατού. Υποτίθεται ότι η αντιπαράθεση των δύο «στρατοπέδων» οξύνεται, με τον πρόεδρο Μεντβέντεφ να κλίνει προς την υποστήριξη των πρώτων και τον Βλαντιμίρ Πούτιν, σύντροφο και εκφραστή των τελευταίων, να δίνει αγώνα για να διατηρήσει τα κεκτημένα για τους «συντηρητικούς», πριν σαρωθούν από τον άνεμο της «ανανέωσης».

…και οι δήθεν κόντρες Μεντβέντεφ – Πούτιν

Οι Ρώσοι πολίτες τουλάχιστον δεν αμφιβάλλουν ότι αυτός που συνεχίζει να τους κυβερνά είναι ο Πούτιν.
Παρακολουθώντας τις κυρίαρχες τάσεις των αναλύσεων για τη Ρωσία στα διεθνή πρακτορεία, θα μπορούσε κανείς άφοβα να στοιχηματίσει την περιουσία του ότι σχεδόν καμιά από τις εκτιμήσεις δεν θα επιβεβαιωθεί έτσι τουλάχιστον όπως προβλέφθηκε, όσο κι αν είναι πραγματικά ή αληθοφανή τα στοιχεία και λογικοί οι συνδυασμοί. Οι πιο ευφάνταστοι θα μπορούσαν να υποθέσουν ότι οι εγκέφαλοι του Κρεμλίνου παρακολουθούν τι γράφεται και βάζουν σκοπό τους να διαψεύσουν τους καλομαθημένους ευσεβείς πόθους της Δύσης, που έχει συνηθίσει να μιλά για όλους τους άλλους αφ’ υψηλού. Χρόνια ολόκληρα και σελίδες επί σελίδων γέμισαν με σχόλια και εκτιμήσεις ότι ο «συγκεντρωτικός» Πούτιν θα τροποποιήσει το ρωσικό Σύνταγμα, ώστε να παραμείνει πρόεδρος για μια τρίτη συνεχόμενη θητεία, πράγμα που θα ήταν πολύ εύκολο να συμβεί αν όντως το επέλεγε. Της ίδιας κατηγορίας «πρόβλεψη» μοιάζει να είναι και η θρυλούμενη σύγκρουση συμφερόντων και επιλογών μεταξύ Πούτιν και Μεντβέντεφ, αγνοώντας ότι πρόκειται για στελέχη της ίδιας ηγετικής ομάδας με σαφή ιεραρχική και προσωπική σχέση υπέρ του πρώτου.

Το 2012 είναι πια τόσο κοντά

Ό,τι συμβαίνει σήμερα στη Ρωσία είναι προϊόν συνεννόησης και καταμερισμού ρόλων μεταξύ των δύο ηγετών. Στις ερωτήσεις για το μέλλον του, ο πρωθυπουργός Βλαντιμίρ Πούτιν απαντά ότι ως πρόεδρος ενέκρινε το σχέδιο ανάπτυξης της Ρωσίας έως το 2020, το οποίο υλοποιεί τώρα ως πρωθυπουργός και, σύμφωνα με τις περισσότερες εκτιμήσεις, θα συνεχίσει να πράττει το ίδιο ως πρόεδρος και πάλι από το 2012. Επί του 44χρονου Μεντβέντεφ η προεδρική θητεία παρατάθηκε στα έξι χρόνια, ανοίγοντας το δρόμο για μία, ίσως και δύο προεδρικές θητείες του Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις θα επιστρέψει στο ρόλο αυτό στις επόμενες προεδρικές εκλογές, ακριβώς όταν συμπληρώνει τα 60 του χρόνια. Στη Ρωσία τουλάχιστον άρχισαν να στοιχηματίζουν ότι έτσι ακριβώς θα συμβεί και να ετοιμάζονται για τα νέα άλματα της χώρας, που απαιτούν συνθήκες εξωτερικής ασφάλειας.

 πηγή: Επίκαιρα