Δείγμα γραφής από το Κιργιστάν Θανάσης Αυγερινός

Σε ανύποπτο χρόνο ρώσοι και ξένοι αναλυτές περιέγραφαν το 2010 ως χρονιά ανάκαμψης της ρωσικής επιρροής στη μετασοβιετική Κοινοπολιτεία Ανεξαρτήτων Κρατών με αιχμή του δόρατος την κεντρική Ασία και το δίπολο Ουκρανίας - Λευκορωσίας.

Τις χώρες, δηλαδή, στην αφετηρία και την κατάληξη των ενεργειακών οδών από τα ανεκμετάλλευτα κοιτάσματα υδρογονανθράκων στους τελικούς καταναλωτές τους, που συγκεντρώνουν το συστηματικό ενδιαφέρον του Κρεμλίνου.
Οι εξελίξεις στο Κιργιστάν, τη φτωχότερη πρώην σοβιετική Δημοκρατία, μοιάζει να είναι ο πρώτος πειραματισμός της Μόσχας με τις «έγχρωμες αντεπαναστάσεις», αν θεωρήσουμε ότι οι λεγόμενες «έγχρωμες επαναστάσεις» της περασμένης δεκαετίας ενίσχυσαν κατά κανόνα τις αμερικανικές θέσεις.
Στην περίπτωση του Κιργιστάν, της μοναδικής κεντροασιατικής Δημοκρατίας, όπου λειτούργησε αποτελεσματικά το σενάριο των «λαϊκών εξεγέρσεων», λίγοι πλέον αμφιβάλλουν ότι το Κρεμλίνο όχι μόνο γνώριζε τι έμελλε γενέσθαι, αλλά έκανε ό,τι μπορούσε για να βοηθήσει το έργο της αντιπολίτευσης, που ανέλαβε ταχύτατα και πολύ οργανωμένα την εξουσία, αξιοποιώντας πολλαπλές εμπειρίες από το παρελθόν.
Η σπουδαγμένη στη Μόσχα Ρόζα Οτουνμπάεβα βρέθηκε επικεφαλής μιας προσωρινής κυβέρνησης «λαϊκής εμπιστοσύνης», η οποία έσπευσε αρχικά να θέσει υπό τον έλεγχό της την τηλεόραση και τις υπηρεσίες ασφαλείας και κατόπιν να επικοινωνήσει τηλεφωνικά με τη ρωσική κυβέρνηση και τον Βλαντίμιρ Πούτιν από τον οποίον ήδη δέχεται βοήθεια σε καύσιμα, χρήματα και φάρμακα. Η Μόσχα ακούει σε αντάλλαγμα δελεαστικές προτάσεις να αναλάβει με το στρατό και τη βάση της στο Καντ ρόλο ειρηνευτικής δύναμης «εφόσον χρειαστεί».
Είναι προφανές ότι ο ανατραπείς πρόεδρος Μπακίεφ «πλήρωσε» την απόπειρα να «παίξει» μεταξύ Μόσχας και Ουάσιγκτον, υποσχόμενος ότι θα απομακρύνει την πολύτιμη για τις επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν αμερικανική βάση στο αεροδρόμιο Μανάς έναντι ρωσικής οικονομικής βοήθειας, για να εισπράξει εν συνεχεία αυξημένο ενοίκιο από τις ΗΠΑ και να τη διατηρήσει.
Υποδεικνύοντας τον πιο στενό του σύμμαχο στην περιοχή ο πρόεδρος Μεντβέντεφ επικοινώνησε πρώτα απ' όλα με τον ομόλογό του στο Καζαχστάν Νουρσουλτάν Ναζαρμπάεφ, από τους πιο σταθερούς και παλαιούς υποστηρικτές της προσέγγισης με τη Μόσχα. Ο 70χρονος πλέον Ναζαρμπάεφ, κάποτε το νεότερο μέλος του σοβιετικού Πολιτμπιρό, μπορεί να ισορροπεί με ανατολίτικη μαεστρία μεταξύ δυτικής και ρωσικής επιρροής, ωστόσο δεν «έριξε» ποτέ το Κρεμλίνο, αντιθέτως εντάχθηκε στο ρωσικό σχέδιο για οικονομική αναβίωση μιας «μίνι-ΕΣΣΔ» με τη δημιουργία της Τελωνειακής Ενωσης, όπου επίσης συμμετέχουν Ουκρανία και Λευκορωσία.
Με την εκλογή του φιλορώσου Βίκτορ Γιανουκόβιτς, η Ουκρανία είναι το κομμάτι του παζλ, που επιστρέφει στους σχεδιασμούς του Κρεμλίνου και τις προσωπικές, ως φαίνεται, φιλοδοξίες του Βλαντίμιρ Πούτιν όχι μόνο να επιστρέψει στην προεδρία, αλλά και να μείνει στην ιστορία ως ηγέτης της ανασύνθεσης της ρωσικής ισχύος. Η υπόθεση της ανοιχτής και σε άλλα μέλη Τελωνειακής Ενωσης φαίνεται πως επιταχύνεται από τη Μόσχα, καθώς ο Ν. Ναζαρμπάεφ έχει να αντιμετωπίσει τον σκόπελο των προεδρικών εκλογών του 2012, που δυσκολεύει η πολύχρονη παραμονή στην εξουσία και η απουσία άρρενος διαδόχου στην, κατά τα άλλα, πιο κοσμική και δημοκρατική χώρα της Κεντρικής Ασίας.
Με τη Μόσχα να αφαιρεί το χαρτί της «λαϊκής οργής» από το οπλοστάσιο των ΗΠΑ, που συμβιβάστηκαν με το διεφθαρμένο καθεστώς Μπακίεφ για να σώσουν τη βάση τους, η απειλή μοιάζει συγκεκριμένη για τα απολυταρχικά καθεστώτα της περιοχής. Κι ακούγεται πιο ισχυρή για τον πρόεδρο του Τατζικιστάν Εμομαλί Ραχμόνοφ, ο οποίος τόλμησε να ερωτοτροπεί τελευταία με την αμερικανική επιρροή, αλλά και τον 72χρονο Ισλάμ Καρίμοφ, επ' αορίστω πρόεδρο του Ουζμπεκιστάν.
Ο Καρίμοφ έχει επανειλημμένως ενταχθεί και αποχωρήσει από το Σύμφωνο Συλλογικής Ασφάλειας (ΣΣΑ), το διαρκώς αναβαθμιζόμενο από τη Μόσχα αμυντικό σύμφωνο πρώην σοβιετικών Δημοκρατιών και δείχνει να μη «σηκώνει μύγα στο σπαθί του» όταν απειλείται η εξουσία του. Πλάι στο ΣΣΑ το Κρεμλίνο στηρίζει τις εφεδρείες του και στον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO), μια μορφή «μοιράσματος» της ισχύος με την Κίνα, με προφανή σύμπτωση των σινορωσικών συμφερόντων στην προσπάθεια να κρατηθούν όσο το δυνατό μακρύτερα οι ΗΠΑ.
Ειδικά στην περίπτωση της «συμφιλίωσης» με τον ηγέτη του Ουζμπεκιστάν η Μόσχα έδρασε σε συνεργασία με το Καζαχστάν και μ' ένα γεω-διπλωματικό όπλο, που μοιάζει να έρχεται από το μέλλον: τα αποθέματα νερού και τη διαχείρισή τους, μέσω υδροηλεκτρικών έργων, που κατασκευάζουν ρωσικές εταιρείες στην κεντρική Ασία. Για τους ρωσικούς αγωγούς πόσιμου νερού ίσως τελικά μιλήσουμε πολύ γρηγορότερα απ' όσο φανταζόμαστε...

πηγή: Ελευθεροτυπία