Ο θάνατος του Γκαϊντάρ δεν ήταν είδηση... Θανάσης Αυγερινός

Ούτε νεκροί δεν συγκινούν τους Ρώσους οι πολιτικοί άνδρες της εποχής του φιλελευθερισμού της δεκαετίας του 1990, της μετεξέλιξης, δηλαδή, της γκορμπατσοφικής περεστρόικα.

Το επιβεβαίωσε για άλλη μια φορά ο θάνατος του 54χρονου πρώην πρωθυπουργού Γεγκόρ Γκαϊντάρ την περασμένη εβδομάδα, που πέρασε μάλλον στα «ψιλά» των ρωσικών ΜΜΕ. Ο πρόεδρος Μεντβιέντεφ και ο πρωθυπουργός Πούτιν «ξεμπέρδεψαν» με συλλυπητήρια τηλεγραφήματα κι ούτε που διανοήθηκαν οποιονδήποτε συγχρωτισμό με τους ομοϊδεάτες τού λεγόμενου και «πατέρα των οικονομικών μεταρρυθμίσεων» μιας εποχής, που οι Ρώσοι μοιάζουν να θέλουν να ξεχάσουν οριστικά. Στην κηδεία του το Σάββατο ήταν παρόντες η χήρα, η θυγατέρα και ο γαμπρός του πρώην προέδρου Μπαρίς Γέλτσιν, παράγοντες με τεράστια επιρροή τα χρόνια που κυβερνούσε τη Ρωσία η λεγόμενη «Οικογένεια», ο πρώην πρωθυπουργός Β. Τσερνομίρντιν, ο Ανατόλι Τσουμπάις, ο «αρχιτέκτονας των ιδιωτικοποιήσεων» και ίσως ο μοναδικός πολιτικός πρώτης γραμμής του παρελθόντος, που βρίσκει τον τρόπο να συμβαδίζει με τη σημερινή ρωσική ηγεσία και να συνεχίζει να έχει έστω και β' κατηγορίας κρατικό πόστο. Παρακολουθώντας τα του θανάτου και της κηδείας Γκαϊντάρ μπορούσες να ακούσεις τα πιο αντιφατικά σχόλια. Αλλοι τον ονόμαζαν «μεγαλοφυΐα της οικονομικής επιστήμης», «ήρωα και δημιουργό της νέας Ρωσίας» κι άλλοι μιλούσαν για «προδότη του λαού και καταστροφέα της πατρίδας», αδιαφορώντας ακόμη και για το πένθος της οικογένειάς του. Η Κρατική Δούμα βρέθηκε στο επίκεντρο των αντιπαραθέσεων, καθώς απορρίφθηκε η πρόταση να τηρηθεί ενός λεπτού σιγή στη μνήμη του. Περίπου δέκα χιλιάδες Μοσχοβίτες προσήλθαν να δώσουν τον τελευταίο ασπασμό, όταν άλλοι σχολίαζαν με μακάβρια χαιρεκακία: «Πέθανε ακριβώς στα 54 χρόνια του μέσου όρου ζωής για τους άνδρες, εκεί που τον κατέβασε με τις μεταρρυθμίσεις και την πολιτική του από τα σχεδόν 70 χρόνια στην αρχή της περεστρόικα»... Ο θάνατος του Γκαϊντάρ συνέπεσε με την επέτειο της τυπικής διάλυσης της Σοβιετικής Ενωσης τα Χριστούγεννα του 1991. Τηρώντας την παράδοση έκτοτε, το στατιστικό Κέντρο Λεβάντα καταμετρά τις διαθέσεις των πολιτών έναντι της ΕΣΣΔ, αποτυπώνοντας ένα διαρκώς μειούμενο, αλλά πολύ ισχυρό ρεύμα νοσταλγικής συμπάθειας προς την ύπαρξή της. Τη λύπη τους για τη διάλυση συνεχίζει να εκφράζει το 60% των ερωτηθέντων αντιπροσωπευτικά σε ολόκληρη τη Ρωσία, με 28% να έχει αντίθετη γνώμη και την «ψαλίδα» των απαντήσεων υπέρ της Σ. Ενωσης να κυμαίνεται μεταξύ 55% το 2007 και 75% το 2000, χρονιά ανάληψης της προεδρικής εξουσίας από τον Β. Πούτιν. Πέραν όμως της, εν πολλοίς, συναισθηματικής νοσταλγίας, ριζωμένη μοιάζει στις ρωσικές συνειδήσεις η άποψη ότι με άλλη πολιτική η Σοβιετική Ενωση θα μπορούσε να έχει σωθεί ως κράτος με ενιαία υπόσταση, όπως εκτιμά το 57% των ερωτηθέντων, έναντι 28%, που θεωρεί τη διάλυση αναπόφευκτη. Ο πιο φανατικός πυρήνας υπέρ της διατήρησης της Ενωσης εκφράζεται θετικά και ως προς τον ρόλο του Ιωσήφ Στάλιν (37%), τα 130α γενέθλια του οποίου γιόρτασαν οι Ρώσοι κομμουνιστές με καταθέσεις λουλουδιών στον τάφο του, πίσω από το Μαυσωλείο του Λένιν στην Κόκκινη Πλατεία και μπροστά από τα τείχη του Κρεμλίνου. Το μεγαλύτερο μέρος της Πλατείας καλύπτει πλέον μια πίστα για πατινάζ, από τις πιο ελκυστικές εορταστικές ατραξιόν τα τελευταία χρόνια στη Μόσχα, που αλλάζει ταχύτερα όψη, παρά μυαλά.

 
πηγή: Ελευθεροτυπία