Οι επιπτώσεις του πύρινου εφιάλτη. Τεράστιο το κόστος στην οικονομία της Ρωσίας, αλλά και οι παρενέργειες στην υγεία του πληθυσμού στο μέλλον. Αχιλλέας Πατσούκας

Αν έως πριν από λίγο καιρό η πιο σημαντική ημέρα μνήμης στην ιστορία της Ρωσίας ήταν η 9η Μαΐου (ημέρα της νίκης στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο), από εδώ και στο εξής εκτιμάται ως βέβαιο πως η τραγωδία που βίωσε -και βιώνει- από τις καταστροφικές πυρκαγιές δασών και τύρφης η αχανής χώρα, θα λάβει τη δεύτερη θέση στην αξιολόγηση των ιστορικών γεγονότων.

Η διαφορά στην περίπτωση των τελευταίων τραγικών γεγονότων είναι πως η προσπάθεια των 200.000 πυροσβεστών, στρατιωτών και εθελοντών να σβήσουν τις πυρκαγιές θύμισε σκηνές από ταινίες επιστημονικής φαντασίας όπου τον ρόλο του κακού τον έχει η Φύση η οποία εκδικείται.

Χωρίς προηγούμενο

Οι σκηνές που βιώσαμε στη Μόσχα όταν το τοξικό νέφος με ορμή και ταχύτητα εισχώρησε και έπνιξε κάθε ελεύθερο σημείο ουρανού και γης, η εικόνα των κατοίκων με τις μάσκες στο πρόσωπο και κυρίως αυτό το αίσθημα σαν «κάψιμο» που έκαιγε τα σωθικά, σίγουρα δεν έχει προηγούμενο και μένει να αποδειχθεί αν και πότε θα επαναληφθεί. Σε αντίθεση με όλους τους πολέμους όπου ο αριθμός των θυμάτων τελειώνει μαζί με το τέλος των μαχών, στην περίπτωση της Ρωσίας εκτός από τα θύματα που αφήνουν πίσω ο καύσωνας, οι φονικές πυρκαγιές και το τοξικό νέφος, σύμφωνα με τους επιστήμονες, πολλές παρενέργειες στην υγεία των κατοίκων θα παρουσιαστούν στο μέλλον.

Η ανυπολόγιστη καταστροφή γέννησε οργή και οξείς χαρακτηρισμούς για την εξουσία. Εξετάζοντας με ψύχραιμη ματιά τα γεγονότα, οφείλουμε να διαχωρίσουμε τα δεδομένα από τις ευθύνες. Στην πρώτη περίπτωση άπαντες παραδέχονται πως η Ρωσία δεν είχε ανάλογο προηγούμενο και αυτομάτως γεννάται το ερώτημα «ποιο κράτος θα μπορούσε να αντέξει επί δύο μήνες θερμοκρασίες άνω των 33 βαθμών Κελσίου (κατά προσέγγιση για τα μεσογειακά δεδομένα 40+) και αν η πυροσβεστική υπηρεσία θα ήταν σε θέση να αντιμετωπίσει ταυτόχρονα 800 εστίες, οι οποίες δεν προήλθαν από εμπρησμό, αλλά από την ξηρασία». Μία ακόμα ιδιαιτερότητα που ερμηνεύει την έκταση της τραγωδίας αποτελεί το γεγονός πως λόγω της μεγάλης έκτασης της Ρωσίας, πολλές εστίες απείχαν μεταξύ τους περισσότερο από 1.500 χιλιόμετρα, γεγονός που δυσχέραινε περισσότερο τον συντονισμό των προσπαθειών κατάσβεσης.

Πικρές αλήθειες

Στον αντίποδα υπάρχουν οι πικρές αλήθειες. Για δεύτερη φορά εντός δύο ετών από τον πόλεμο στη Ν. Οσετία, ο κρατικός μηχανισμός από τις υψηλότερες βαθμίδες έως τις πιο χαμηλές «πιάστηκε στον ύπνο». Ο πρωθυπουργός Βλαντιμίρ Πούτιν δεν έλειψε ούτε λεπτό από τις επιχειρήσεις, είδαμε τον Ρώσο πρόεδρο Μεντβέντεφ αρχικά να κάνει τις διακοπές του στο Σότσι, ενώ ο δήμαρχος της Μόσχας Γιούρι Λουζκόφ τις κρισιμότερες ώρες όπου η πόλη του δοκιμαζόταν σκληρά (κατά δήλωσή του), βρισκόταν στο εξωτερικό για θεραπεία σε τραύμα.

Εκτός από το επικοινωνιακό σκέλος, έντονη είναι η κριτική για τον ελάχιστο αριθμό των πυροσβεστικών αεροσκαφών, περίπου 50, την ελλιπή εκπαίδευση των πυροσβεστών και την καταστροφικά αργοπορημένη απόφαση να γίνει δεκτή η απλόχερη βοήθεια από το εξωτερικό. Εστιάζοντας στην καρδιά του προβλήματος, αυτό δεν είναι άλλο από αυτό που συχνά ομολογούν Μεντβέντεφ και Πούτιν: η κακή κατάσταση και η διαφθορά του κρατικού μηχανισμού, που εξαιτίας της πρωτοφανούς έκτασης που έλαβε η τραγωδία φάνηκαν διά γυμνού οφθαλμού. Ο ανυπολόγιστος ακόμα αριθμός νεκρών και η τεράστια οικολογική καταστροφή έριξαν σκιά στα μεγάλα άλματα που έχει κάνει η Ρωσία την τελευταία δεκαετία, θέτοντας ένα ακόμα μεγάλο στοίχημα: την επούλωση νέων πληγών.

Φόβοι για διασπορά ραδιενέργειας

Ανησυχία σε ολόκληρη την Ευρώπη προκάλεσαν οι πυρκαγιές σε μολυσμένες από ραδιενεργά απόβλητα περιοχές της Ρωσίας. Ωστόσο, εμπειρογνώμονες διασκέδασαν τους φόβους της κοινής γνώμης διαβεβαιώνοντας πως οι φωτιές στη Ρωσία δεν δημιουργούν κίνδυνο για την υγεία στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Οι ρωσικές Αρχές προειδοποίησαν ότι ραδιενεργά σωματίδια μπορεί να απελευθερωθούν στον αέρα από τις πυρκαγιές που μαίνονταν στην περιφέρεια Μπριάνσκ, καθώς και στο Τσελιαμπίνσκ, στα Ουράλια. Ωστόσο, η Γερμανία και η Δυτική Ευρώπη δεν αντιμετωπίζουν σοβαρό κίνδυνο μεταφοράς από τους ανέμους επικίνδυνης ραδιενέργειας από τις περιοχές των πυρκαγιών, όπως ανακοίνωσε το Ομοσπονδιακό Γραφείο Προστασίας από την Ακτινοβολία στη Γερμανία.

«Οι πυρκαγιές δεν είναι επικίνδυνες για την υπόλοιπη Ευρώπη όσον αφορά τη ραδιενέργεια, καθώς η διασπορά ραδιενεργών υλικών περιορίζεται σ' αυτές τις περιοχές», αναφέρεται σε δήλωση που εκδόθηκε από τη γερμανική υπηρεσία. Είναι δυνατόν ραδιενεργά σωματίδια να μεταφερθούν από τους ανέμους, όπως είχαν εκφραστεί φόβοι στη Δυτική Ευρώπη και ιδιαίτερα στη Γερμανία ότι θα γινόταν μετά την καταστροφή του Τσερνόμπιλ, το 1986, προστίθεται στη δήλωση. «Oμως στην περίπτωση που αξιοσημείωτες ποσότητες ραδιενεργού υλικού μεταφέρονταν στην Ευρώπη, οι συγκεντρώσεις τους θα ήταν σε αβλαβή επίπεδα», προσθέτει το Ομοσπονδιακό Γραφείο Προστασίας από την Ακτινοβολία. Η συγκεκριμένη υπηρεσία διατηρεί ένα δίκτυο σταθμών μέτρησης της ραδιενέργειας σε ολόκληρη τη Γερμανία.

πηγή: Η Καθημερινή