Κάτι, αλήθεια, αλλάζει εδώ Θανάσης Αυγερινός

Τα διπλωματικά εργαστήρια σε Μόσχα και Ουάσιγκτον δουλεύουν ήδη εντατικά ενόψει της πρώτης συνάντησης κορυφής Ομπάμα - Μεντβέντεφ στο Λονδίνο, αρχές Απριλίου, όμως η επιστολή του αμερικανού προέδρου για την αποκατάσταση των σχέσεων λίγο έλλειψε να προκαλέσει νέες παραξηγήσεις.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα, στην επιστολή του ο Ομπάμα πρότεινε την περίφημη «επανεκκίνηση» του διμερούς διαλόγου, χρησιμοποιώντας αυτόν τον όρο από τον κόσμο των υπολογιστών, που φαίνεται πως γοητεύει περισσότερο από τους προκατόχους τους -Μπους και Πούτιν- τους δύο ηγέτες στην εποχή των blogs.

Μεγαλύτερη συζήτηση προκάλεσε η πρότασή του να αρνηθεί η Ουάσιγκτον την εγκατάσταση της αντιπυραυλικής ασπίδας στην Ευρώπη, αρκεί η Μόσχα να συμβάλει στο πάγωμα του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν. Η γνωστοποίησή της όμως μέσω του τύπου υποχρέωσε Λευκό Οίκο όσο και Κρεμλίνο σε αναδίπλωση.

Πρώτος ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ έβαλε «πάγο» στις αμερικανικές ιδέες, εξηγώντας ότι η Μόσχα είναι έτοιμη να συζητήσει με την Ουάσιγκτον «μόνο πραγματικά εποικοδομητικές προτάσεις στη σφαίρα της αντιπυραυλικής άμυνας, οι οποίες θα ανταποκρίνονται στα συμφέροντα Ρωσίας, Ευρώπης αλλά και ΗΠΑ».

Ο ρώσος πρόεδρος απέρριψε τη λογική «των συναλλαγών και ανταλλαγών» και τάχθηκε υπέρ ενός «νέου μηχανισμού ασφάλειας για όλη την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, αξιόπιστου και συνολικού», φροντίζοντας ταυτόχρονα να χαρακτηρίσει την επιστολή Ομπάμα θετικό γεγονός.

Αρκετοί δυτικοί σχολιαστές διαπιστώνουν «μετριασμό της επιθετικής ρητορικής» του Κρεμλίνου και οι πιο ευφάνταστοι οραματίζονται σύγκρουση φιλελεύθερων και σκληροπυρηνικών, ξεχνώντας ότι Πούτιν και Μεντβέντεφ είναι μέλη της ίδιας ηγετικής ομάδας.

Υπ' αυτή την έννοια η Μόσχα αποδέχεται την πρόσκληση Ομπάμα για μια νέα αφετηρία διαλόγου, όμως δεν αισθάνεται, όπως στο παρελθόν, ότι έχει περισσότερα προβλήματα από την ίδια την Ουάσιγκτον. Και παρά την αναπόφευκτη κάμψη στην αισιοδοξία του Κρεμλίνου, η οικονομική κρίση μπορεί να επιβάλει μόνο τακτικούς ελιγμούς και καθυστέρηση στους ρυθμούς, στο πλαίσιο μιας πολιτικής που έχει ως στρατηγικό μέλημα όχι μόνο την επιβίωση αλλά και την καλύτερη δυνατή θέση της ίδιας της Ρωσίας.

Στα ρωσικά σχόλια και τα αμερικανικά δημοσιεύματα υποχρεώθηκε να απαντήσει με τη σειρά του και ο ίδιος ο Ομπάμα, κάνοντας λόγο για ανακριβή απόδοση όσων έγραψε σε απάντηση του συγχαρητήριου μηνύματος Μεντβέντεφ.

Κατά τον αμερικανό πρόεδρο, η επιστολή του απλώς επιβεβαίωσε την παλιά αμερικανική θέση ότι η αντιπυραυλική ασπίδα δεν στρέφεται κατά της Ρωσίας αλλά κατά της απειλής από το Ιράν, και δεν πρότεινε κάποια συναλλαγή.

Ανεξαρτήτως όσων πραγματικά τις χωρίζουν, Ουάσιγκτον και Μόσχα είναι προφανές ότι προσπαθούν να περισώσουν κάθε πρωτοβουλία που μπορεί να τις φέρει πιο κοντά, αφήνοντας τα τελικά και αναπόφευκτα διπλωματικά παζάρια για τον τετ-α-τετ προεδρικό διάλογο στο «Φόρουμ των 20 για την παγκόσμια κρίση».

Εως τότε οι διπλωματικές γραφειοκρατίες των δύο χωρών θα δοκιμάζουν τις ιδέες και τα χαρτιά τους, προσπαθώντας να βρουν μια αξιοπρεπή και για τις δύο πλευρές συνεννόηση, που καθίσταται όλο και πιο αναγκαστική από τα διεθνή οικονομικά πράγματα, τα οποία μοιάζουν να έχουν πάρει τον δικό τους χαοτικό δρόμο.

Μετά τα αντιπυραυλικά και τη νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας, στο τραπέζι των διαβουλεύσεων έπεσαν και οι ξεχασμένοι -και δαπανηροί στη συντήρησή τους- πυρηνικοί εξοπλισμοί.

Η Χίλαρι Κλίντον συμφώνησε με τον ρώσο ομόλογό της, Σεργκέι Λαβρόφ, να εκπονήσουν μια ατζέντα εργασίας για την επαναδιαπραγμάτευση της Συνθήκης για τη Μείωση των Στρατηγικών Οπλων (START-1) έως το τέλος του χρόνου, οπότε και λήγει. Αυτή η ατζέντα ενδέχεται να υποβληθεί στους προέδρους Ομπάμα και Μεντβέντεφ πριν από τη συνάντησή τους στο Λονδίνο τον ερχόμενο Απρίλιο στη σύνοδο της G20.

Πάντως, η Μόσχα δεν χάνει ευκαιρία να δείξει τα δόντια της, ενθαρρύνοντας π.χ. την απόφαση της Κιργιζίας να κλείσει την αμερικανική βάση στο Μανάς, στρατηγικό προγεφύρωμα στην Κεντρική Ασία με μέτωπο στο Αφγανιστάν.

Το κλίμα στις αμερικανορωσικές σχέσεις έχει βελτιωθεί, μένει όμως να αποδειχθεί αν οι αλλαγές θα είναι στρατηγικές και αν εξελιχθούν σε διμερές New Deal.

πηγή: Ελεύθεροτυπία