Ο θάνατος του Μπερεζόφσκι: ένα άλμα στο κενό

Νεκρός ο Μπορίς Μερεζόφσκι. Ολοκληρώθηκε η ζωή μιας από τις πιο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες της σύγχρονης ρωσικής ιστορίας. Ο «γκρίζος καρδινάλιος», «νονός του Κρεμλίνου», «πολιτικός τυχοδιώκτης»… Πολλοί είναι οι χαρακτηρισμοί που του αποδόθηκαν από τον Τύπο. Θα παραμείνει άραγε το όνομά του στην ιστορία;

Σύμφωνα με το πολιτικολόγο Φεντόρ Λουκιάνοφ, το πολιτικό χάος που επικρατούσε στα μέσα της δεκαετίας του 1990 ξέβραζε στην επιφάνεια τους διαφόρους απατεώνες, όμως αργότερα εύκολα τους καταβρόχθιζε. Δεν διέφυγε της μοίρας αυτής και ο Μπερεζόφσκι:

Κάποια στιγμή έγινε ένας από τους πέντε σημαντικότερους ανθρώπους της χώρας (ο Μπερεζόφσκι ήταν αναπληρωτής γραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας). Πολλά εξαρτούνταν από αυτόν. Όμως, όπως συμβαίνει στην κάθε μεταβατική περίοδο, η οποία εκτοπίζει αυτούς που την δημιούργησαν, έτσι και ο Μπερεζόφσκι στο επόμενο στάδιο βρέθηκε έξω από το παιχνίδι και ο ρόλος του μειωνόταν με ταχύ ρυθμό. Έμειναν μόνο τα σκάνδαλα.

Σύμφωνα με πολλούς εμπειρογνώμονες, το κύριο μέσο της επιτυχίας του ήταν η «οικογένεια», ο στενός κύκλος γύρω από τον τότε πρόεδρο της Ρωσίας Μπορίς Γιέλτσιν. Με την αποχώρηση του τελευταίου έφυγε και η τύχη του Μπερεζόφσκι. Ήδη το Νοέμβριο του 2000 η ρωσική εισαγγελία απάγγειλε κατηγορίες εναντίον του Μπερεζόφσκι. Από τότε δεν ξαναπάτησε στο ρωσικό έδαφος. Η ιστορία με το θάνατο του φυγόδικου αξιωματικού της FSB Αλεξάντρ Λιτβινένκο, την οποία ο Μπορίς Μπερεζόφσκι, πιθανόν δίχως το συντονισμό με τις Αρχές της Μεγάλης Βρετανίας, προσπάθησε να το μετατρέψει σε παράσταση των «αιμοδιψών και εκδικητικών πρακτόρων της FSB», είχε καταστεί παρωχημένη. Δεν αποκλείεται ότι ο Μπορίς Μπερεζόφσκι θα μπορούσε και ο ίδιος να γίνει θύμα αυτής της τυχοδιωκτικής ενέργειας, υποθέτει ο πολιτικολόγος Πάβελ Ντανίλιν:

Δεδομένου ότι πρόσφατα το δικαστήριο του Λονδίνου έκλεισε για το ευρύ κοινό τις λεπτομέρειες της συνεργασίας του Αλεξάντρ Λιτβινένκο με τις βρετανικές Μυστικές Υπηρεσίες, δεν μπορούμε να αποκλείσουμε την πιθανότητα ότι ενδιαφέρονται πολύ για την σιωπή του Μπερεζόφσκι.

Ωστόσο, ο θάνατος του Μπερεζόφσκι μπορούσε να είχε προκληθεί και λόγω απελπισίας. Η αποτυχημένη δίκη, την όποια κέρδισε ο Ρομάν Αμπραμόβιτς, κατά του οποίου έκανε μήνυση πολλών εκατομμυρίων, όπως επίσης και οι αξιώσεις της πρώην του συζύγου, σύμφωνα με τις οποίες το δικαστήριο μπλόκαρε τους λογαριασμού του, στέρησαν του Μπερεζόφσκι όλους τις δυνάμεις επίδρασης και έθεσαν το ζήτημα της παραμονής του στο εξωτερικό. Σύμφωνα με τον γραμματέα Τύπου του προέδρου της Ρωσίας Ντμίτρι Πεσκόφ, υπήρξε μάλιστα και μια επιστολή μετάνοιας του Μπερεζόφσκι προς τον Βλαντίμιρ Πούτιν με αίτημα επιστροφής:

Πρόσφατα ο Μπερεζόφσκι έδωσε στον Πούτιν μια επιστολή, την οποία έγραψε προσωπικά και στην οποία παραδέχτηκε ότι έκανε πολλά λάθη, ζήτησε συγνώμη από τον Πούτιν για τα λάθη αυτά και έκανε επίσης έκκληση στον Πούτιν για να του δοθεί η δυνατότητα επιστροφής στην Πατρίδα.

Η γνώμη του Ρώσου δημοσιογράφου Αλεξάντρ Χινστέιν:

Αυτό που συνέβη, είναι ένα απολύτως λογικό φινάλε των τελευταίων του ετών ζωής. Ο άνθρωπος, ο οποίος εργάστηκε όχι για τη δημιουργία αλλά για την καταστροφή, για τον οποίο όλοι οι άλλοι γύρω του, και οι άνθρωποι και η χώρα, ήταν απλώς αντικείμενα για κερδοσκοπία, αισχροκέρδεια και για κάποια παιχνίδια, τέλειωσε τη ζωή του μακριά από την Πατρίδα. Κατά την άποψή μου, δεν είναι μόνο λογικό, αλλά και διδακτικό.