Αρνητικές αντιδράσεις στη Συμφωνία Σύνδεσης με την Ουκρανία Γιάννης Στυλιανίδης ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΤΟΝ ΑΠΡΙΛΙΟ

Πριν από πέντε χρόνια οι περισσότεροι Δυτικοευρωπαίοι θα δυσκολεύονταν να εντοπίσουν την Ουκρανία και τα σύνορά της στο χάρτη, όμως οι εξελίξεις στη χώρα αυτή και οι αλλαγές στην γεωπολιτική εικόνα της ευρύτερης περιοχής κατέστησαν την ουκρανική υπόθεση κεντρικό θέμα στην ευρωπαϊκή ατζέντα.

Σχεδόν καθημερινά οι Ευρωπαίοι πολιτικοί και πολυάριθμα ΜΜΕ εκφράζουν την ανησυχία τους για την αστάθεια, που επικρατεί στη χώρα αυτή. Οι περισσότεροι πολίτες στην ΕΕ κατανοούν ότι στην Ουκρανία βρίσκεται σε εξέλιξη εμφύλιος πόλεμος, τον οποίον όμως η κυβέρνηση του Κιέβου περιγράφει ως αγώνα για την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της χώρας. Στον διεθνή Τύπο συνεχώς εμφανίζονται αναλύσεις για την «επανάσταση του Μαϊντάν», που χρειάστηκε για να απαλλαγεί η χώρα από το σοβιετικό παρελθόν της και να καταστεί κυρίαρχο ευρωπαϊκό κράτος. Αυτό είναι και το βασικό επιχείρημα των Ουκρανών πολιτικών, οι οποίοι ελπίζουν στην υποστήριξη των χωρών της ΕΕ και την ταχύτερη δυνατή ενσωμάτωση της κάποτε σοβιετικής αυτής Δημοκρατίας στην ευρωζώνη. 
Όμως τα δεδομένα, που καθημερινά γίνονται γνωστά από τα τεκταινόμενα στη χώρα αυτή, αναγκάζουν πολλούς να αμφιβάλλουν, εάν και κατά πόσο η Ουκρανία είναι έτοιμη να καταστεί πλήρες και κανονικό μέρος της ΕΕ. Ειδικά μάλιστα υπό τις παρούσες συνθήκες.
Οι αμφιβολίες αυτές φαίνεται πως είναι πολύ ισχυρότερες, για παράδειγμα, στην Ολλανδία, την πρώτη και μόνη ως τώρα χώρα-μέλος της ΕΕ, οι πολίτες του οποίου δεν αισθάνονται και τόσο βεβαιότητα για την ανάγκη απόκτησης ενός νέου εταίρου όπως η Ουκρανία. Τη στιγμή, που πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, δείχνουν ενθουσιασμό για την επικείμενη σύνδεση της ΕΕ με την Ουκρανία, οι Ολλανδοί επιδεικνύουν μια πιο πρακτική και στρατηγική προσέγγιση στο θέμα, επιφυλασσόμενοι ή και απορρίπτοντας μια τέτοια προσέγγιση.
Στις 6 Απριλίου του 2016 το ζήτημα αυτό θα συζητηθεί σε πανεθνικό Δημοψήφισμα, στο οποίο θα τεθεί το ερώτημα για τη σκοπιμότητα να υπογραφεί η Συμφωνία Σύνδεσης μεταξύ Ουκρανίας και ΕΕ. Αν και η πρωτοβουλία αυτή έγινε δεκτή με προφανή δυσαρέσκεια στην ίδια την Ουκρανία και αντιδράσεις σε άλλες χώρες της ΕΕ, ολοκληρώθηκε με τρόπο, που πολλοί ίσως δεν περίμεναν. Μόλις μέσα σε δύο μήνες οι εμπνευστές της ιδέας όχι μόνο συγκέντρωσαν τις απαραίτητες 300 χιλιάδες υπογραφές για να διοργανωθεί το Δημοψήφισμα, αλλά ξεπέρασαν κατά πολύ τον αριθμό αυτό. Μόνο μέσα σε δύο εβδομάδες του Σεπτεμβρίου περισσότεροι από 150 χιλιάδες Ολλανδοί πολίτες υπέγραψαν υπέρ της διοργάνωσης του “αντιουκρανικού” Δημοψηφίσματος.

Αυτή η “έκρηξη” ανησυχίας και δραστηριοποίησης των πολιτών συνέπεσε με την πλημμυρίδα προσφύγων από τις χώρες της Μ.Ανατολής, που κατέφθασε στην Ευρώπη. Οι πρώτες χώρες, που κυριεύθηκαν από τα κύματα αυτά, ήταν όπως είναι φυσικό οι συνοριακές χώρες της ΕΕ: η Ελλάδα και η Ιταλία. Ήταν τότε, που άρχισε να γίνεται λόγος για δίκαιη κατανομή των προσφύγων στις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ, οι περισσότερες από τις οποίες, συμπεριλαμβανομένης και της Ολλανδίας, αντιστάθηκαν όπως μπορούσαν στην υιοθέτηση της γραμμής αυτής, όμως στο τέλος αποδέχθηκαν τους κοινούς κανόνες. Έτσι λοιπόν στις αρχές Ιανουαρίου έφθασαν στην Ολλανδία οι πρώτοι 50 πρόσφυγες από την Ερυθραία, η πρώτη παρτίδα από τον σχετικά μικρό αριθμό των 9 χιλιάδων, που κλήθηκε να φιλοξενήσει η χώρα. Μικρό, σε σχέση, με εκείνον, που αποδέχθηκε η Γερμανία, χωρίς, πάντως, κανείς να μπορεί να εγγυηθεί ότι αυτά θα είναι και τα τελικά μεγέθη προσφυγικών ροών, που θα χρειαστεί να αντιμετωπίσει η Ευρώπη. Τα γεγονότα του τελευταίου εξαμήνου απέδειξαν σε όλους ότι η ροή προσφύγων από την Ασία και την Αφρική προς την Ευρώπη θα είναι ανεξέλεγκτη και αδιαφανής.
Και σ’ αυτό το φαινόμενο αναμένεται να προσθέσει το δικό της βάρος η μελλοντική ενσωμάτωση της Ουκρανίας, που απειλεί τις χώρες της ΕΕ με νέα ανεξέλεγκτα κύματα μεταναστών από την εμπόλεμη και χρεοκοπημένη αυτή χώρα της Α.Ευρώπης.
Παρά τις υποσχέσεις, που έχουν δοθεί στην ΕΕ και τις ΗΠΑ από την κυβέρνηση του Κιέβου για μεταρρυθμίσεις, η Ουκρανία παραμένει μια από τις πλέον διεφθαρμένες χώρες στον κόσμο. Δεν πέτυχε την εξάλειψη των εγκληματικών σχημάτων ούτε ο διορισμός σε κομβικές κρατικές θέσεις στελεχών, που ελέγχονται απευθείας από τους “χειριστές” της Ουκρανίας στην Ουάσιγκτον. Και ο αγώνας κατά της διαφθοράς μετατράπηκε σε εργαλείο “ξεκαθαρίσματος λογαριασμών” μεταξύ των κυρίαρχων ολιγαρχικών ομάδων, όπως απέδειξε και η πρόσφατη δημόσια αντιπαράθεση του κυβερνήτη της Οδησσού Μιχαήλ Σαακασβίλι με τον υπουργό Εσωτερικών Αρσέν Αβάκοφ. Πάντως ακόμη και οι ευθείες κατηγορίες για ληστεία, που εκτοξεύθηκαν από τους “αγωνιστές κατά της διαφθοράς” παρουσία του αρχηγού του ουκρανικού κράτους, δεν προκάλεσαν ουδεμία αντίδραση της ουκρανικής ηγεσίας. Όπως όλα δείχνουν, οι ηγετικοί κύκλοι της Ουκρανίας συνεχίζουν να κυβερνούν τη χώρα βάσει της αρχής: ζήσε κι άσε και τους άλλους να ζουν, δηλαδή να βγάζουν όπως θέλουν το “ψωμί” τους, ακόμη και με εγκληματικό τρόπο…
Ο κυνισμός, με τον οποίο οι ουκρανικές Αρχές, συνεχίζουν να παραβιάζουν όλες τις υποσχέσεις, που έχουν δώσει στην ΕΕ, είναι πραγματικά εκπληκτικός. Φαίνεται, πως οι Ουκρανοί αξιωματούχοι είναι πλέον τόσο πεπεισμένοι για την τύφλωση και την απλοϊκότητα των Ευρωπαίων, ώστε συνεχίζουν να αφηγούνται για την καθιέρωση “ευρωπαϊκών μεταρρυθμίσεων” στην Ουκρανία, την ώρα, που η ζωή συνεχίζεται με βάση τους κανόνες της ζούγκλας. Αρκεί να αναφέρουμε μόνο ένα ενδεικτικό παράδειγμα, για το οποίο έγινε πρόσφατα λόγος στον ουκρανικό Τύπο: Ένας υψηλόβαθμός αξιωμαούχος, ο Γιαροσλάβ Κασούμπα, ο οποίος μόλις επέστρεψε από σεμινάρια στη Γερμανία για την αντιμετώπιση της διαφθοράς, συνελήφθη με “μίζα” 622 χιλιάδων ουκρανικών γκριβνών (περίπου 30 χιλιάδων δολαρίων).
Πάντως στη λίστα της γενικευμένης διαφθοράς μεταξύ των ουκρανικών κρατικών υπηρεσιών ηγούνται τα Τελωνεία, για τα οποία η απόκτηση από την Ουκρανία του καθεστώτος προσδεδεμένου μέλους στην ΕΕ ανοίγει νέες δυνατότητες πλουτισμού από τους πρόσφυγες. Ήδη σήμερα οποιοσδήποτε παράνομος μετανάστης μπορεί να αγοράσει στη μαύρη αγορά με χίλια ευρώ ένα ουκρανικό διαβατήριο και να περάσει ανενόχλητος τα σύνορα με την ΕΕ. Και φυσικά ουδείς μπορεί να εγγυηθεί ότι στο νέο κύμα μεταναστών, που απειλεί να εισβάλει στην ΕΕ μετά την εφαρμογή της συμφωνίας πρόσδεσης με το Κίεβο, θα συγκαταλέγονται μόνο Ουκρανοί πολίτες, που προσπαθούν να ξεφύγουν από τη φτώχεια και τον πόλεμο. Το χάος και η αναρχία, που επικρατούν σήμερα στη χώρα αυτή, τη μετατρέπουν σε “ουδέτερη ζώνη” για τους μαχητές ακραίων ισλαμιστικών ομάδων, οι οποίοι μπορούν να “νομιμοποιηθούν” με τη βοήθεια ενός αγορασμένου από Ουκρανούς τελωνειακούς διαβατηρίου και επομένως να αποκτήσουν νόμιμη πρόσβαση στην ΕΕ. Μετά τα πρόσφατα γεγονότα στην Κολωνία, πολλοί βέβαια στην Ευρώπη προβληματίζονται για την ασφάλειά τους και γίνονται εισηγήσεις για αυστηροποίηση της μεταναστευτικής πολιτικής των χωρών της ΕΕ, για την οποία η ουκρανική “χαραμάδα” μπορεί να αποδειχθεί μοιραία.
Πολλοί Ευρωπαίοι πολιτικοί θεωρούν πλέον, βέβαια, ότι εκτός από τα θέματα ασφαλείας, ο ανεξέλεγκτος αριθμός μετακινούμενων ξένων αποτελεί απειλή και για την ευημερία των πολιτών, καθώς οι κοινωνικές δαπάνες, που θα γίνουν για την παροχή βοήθειας στους πρόσφυγες, αναγκαστικά θα αφαιρεθούν από τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά ταμεία και θα προκαλέσουν μείωση της ποιότητας ζωής των Ευρωπαίων φορολογούμενων, οι οποίοι θα επιβαρυνθούν με τη συντήρηση ανέργων ως επί το πλείστον μεταναστών από χώρες της Ασίας και της Αφρικής σε συνθήκες γενικευμένης οικονομικής κρίσης και αυξανόμενης ανεργίας. Με αυτά τα δεδομένα η επιβάρυνση των ευρωπαϊκών προϋπολογισμών από την ανάγκη επιδότησης μερικών ακόμη εκατομμυρίων Ουκρανών ίσως αποδειχθεί πρακτικά αδύνατη και η σταγόνα, που θα ξεχειλίσει το ποτήρι…

Ως γνωστόν η Ολλανδία είναι μία από τις πλέον ευημερούσες και ακμάζουσες χώρες της ΕΕ και προφανώς η πλειονότητα των πολιτών της επιθυμεί έτσι και να παραμείνει: ασφαλής και άνετη για τη ζωή των ανθρώπων, οι οποίοι δεν δείχνουν διατεθειμένοι να διευρύνουν το έδαφος της ΕΕ καταβάλλοντας ως τίμημα την ευημερία τους. Γι’ αυτό και οι Ολλανδοί αποδεικνύονται πρωτοπόροι στην ανοιχτή αμφισβήτηση της αποδοχής στην ΕΕ οικονομικά προβληματικών και εν δυνάμει επικίνδυνων για την ευρωπαϊκή οικονομία μελών. Εάν η συμμετοχή ξεπεράσει το 30 % και η πλειοψηφία των ψηφισάντων στο Δημοψήφισμα ταχθεί κατά της εισδοχής της Ουκρανίας, τότε η ολλανδική κυβέρνηση θα είναι υποχρεωμένη να επανεξετάσει την απόφασή της να επικυρώσει τη Συμφωνία Σύνδεσης με την Ουκρανία. Και παρά το γεγονός ότι το Δημοψήφισμα αυτού του είδους έχει “συμβουλευτικό” χαρακτήρα και δεν αποκτά άμεση νομική ισχύ, η ολλανδική κυβέρνηση θα χρειαστεί να λάβει σοβαρά υπ’ όψη της τη γνώμη της πλειονότητας των Ολλανδών πολιτών, για τους οποίους φαίνεται πως το “κοινό μέλλον” με την Ουκρανία προκαλεί προς το παρόν μόνο αρνητικές σκέψεις…