Επικριτές του Κρεμλίνου καταφέρνουν να διεισδύσουν στο σύστημα με τη βοήθεια του Διαδικτύου

Ο Ρίτσαρντ Πάιπς, ένας σεβαστός αμερικανός ιστορικός και φανατικός αντικομμουνιστής, είπε το περασμένο Σαββατοκύριακο σε μια μεγάλη ομάδα ρώσων δημοσιογράφων ότι η χώρα τους είναι βαθειά αντιδημοκρατική και ότι θα χρειαστεί ίσως ένας αιώνας για να αναπτυχθεί μια ανοιχτή κοινωνία των πολιτών. Η εκτίμηση αυτή χειροκροτήθηκε θερμά.

Μεταξύ των ιστορικών που έχουν αντικείμενο τη Ρωσία και τον κομμουνισμό, ο 87χρονος Πάιπς θεωρείται ένας γίγαντας. Όπως και ο Ρόναλντ Ρίγκαν, τον οποίο είχε επηρεάσει, πιστεύει ότι το σύστημα που μελέτησε ήταν μοχθηρό. Ο ίδιος και τα βιβλία του ήταν απαγορευμένα στη Σοβιετική Ένωση για πολλά χρόνια.

Σήμερα, ο Πάιπς επισκέπτεται συχνά τη Ρωσία. Έξω από την αίθουσα όπου μίλησε, και όπου είχαν συγκεντρωθεί εκατοντάδες δημοσιογράφοι για να τον ακούσουν, διετίθετο η ρωσική μετάφραση του βιβλίου που έγραψε το 1999 με τίτλο «Ιδιοκτησία και ελευθερία». Και ο κόσμος σπρωχνόταν για να το αγοράσει.

Η εκδήλωση αυτή, που έγινε υπό την αιγίδα της Σχολής Πολιτικών Μελετών της Μόσχας, είχε σκοπό να παρουσιάσει σε ένα νεανικό κοινό επιχειρήματα και αναλύσεις που απουσιάζουν στη σημερινή Ρωσία.

Ο Πάιπς διαπίστωσε ότι πολλοί από τους παριστάμενους συμφωνούσαν μαζί του. Το ίδιο συνειδητοποίησαν και άλλοι ομιλητές, κυρίως ρώσοι και ξένοι δημοσιογράφοι σε αντίστοιχο βαθμό κατάθλιψης για τη ρωσική πραγματικότητα. Ολόκληρη η εκδήλωση ήταν «off the record». Κανείς δεν ήθελε να δημοσιευτούν οι απόψεις του, οι καιροί είναι δύσκολοι, μια ριζοσπαστική θέση μπορεί να αποτελέσει το πρόσχημα για να χάσει κάποιος τη δουλειά του.

Παρά ταύτα, η συζήτηση ήταν ζωηρή, και κανείς δεν ήταν απολύτως απαισιόδοξος. Μια βασική ένδειξη του διαφορετικού κλίματος ήταν ο αριθμός των λάπτοπ, τα οποία οι ιδιοκτήτες τους έπαιρναν μαζί τους όπου υπήρχε wifi. Κάποιος κατέβασε ένα απαισιόδοξο άρθρο για τη Ρωσία από το τελευταίο τεύχος του Εκόνομιστ και έστελνε τα κυριότερα σημεία του στους άλλους.

Ένα θέμα που έμοιαζε να συναρπάζει όλο τον κόσμο ήταν τα Wikileaks. Όταν ρωτήθηκαν τι πιστεύουν για την άποψη του πρώην αμερικανού πρεσβευτή Τζον Μπέιρλ και του ισπανού δικαστή Χοσέ Γκρίντα ότι η Ρωσία είναι ένα διεφθαρμένο και μαφιόζικο κράτος, οι περισσότεροι απάντησαν: “I chto?”, δηλαδή «και λοιπόν;» Περισσότερο τους ενδιέφερε αυτό που έδειξε το Wikileaks: ότι το Internet μπορεί να διεισδύσει σε ένα αυταρχικό σύστημα όπως το ρωσικό.

Τα δύο τελευταία χρόνια, το Internet έχει γίνει πολύ πλουσιότερο στη Ρωσία, με γνωστούς αρθρογράφους να γράφουν στα μπλογκ τους επικριτικές απόψεις για την κυβέρνηση. Όταν μια γυναίκα με πολλές διασυνδέσεις παρέσυρε με το αυτοκίνητό της έναν πεζό στο Ιρκούτσκ, τον περασμένο Δεκέμβριο, η κατακραυγή στο Διαδίκτυο ανάγκασε τα παραδοσιακά μέσα, αλλά και την τηλεόραση, να ασχοληθούν με το θέμα.

Το ίδιο συνέβη και με την επίθεση που δέχθηκε τον περασμένο μήνα ο δημοσιογράφος Ολεγκ Κασίν. «Σπανίως οι δημοσιογράφοι δείχνουν τόση αλληλεγγύη», σχολίασε ο Αντρέ Νικιτίνσκι, αρθρογράφος της Νοβάγια Γκαζέτα, μιας από τις λίγες ρωσικές εφημερίδες που επικρίνουν ανοιχτά το Κρεμλίνο.

Ο ρώσος πρόεδρος Ντμίτρι Μεντβέντεφ θεωρείται πιο φιλελεύθερος από τον Πούτιν, αλλά και πιο αναποτελεσματικός. Διατηρεί και ο ίδιος μπλογκ, που συνήθως είναι ανώδυνο. Στις 23 Νοεμβρίου, όμως, έγραψε: «Δεν είναι μυστικό ότι σε μια συγκεκριμένη περίοδο της πολιτικής μας ζωής αρχίζουν να εμφανίζονται συμπτώματα στασιμότητας, γεγονός που απειλεί τη σταθερότητα».

Η λέξη που χρησιμοποίησε για τη στασιμότητα (zastoi) είναι η ίδια με εκείνη που χρησιμοποιούνταν στα τέλη της μπρεζνιεφικής περιόδου, τη δεκαετία του ’70, όταν καταπνιγόταν οποιαδήποτε καινούργια πρωτοβουλία.

Και ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ όμως, ο τελευταίος ηγέτης του σοβιετικού κομμουνιστικού κόμματος, έγραψε την περασμένη Παρασκευή ότι πρώτη προτεραιότητα στη ρωσική ατζέντα θα πρέπει να είναι η ανανέωση και επιτάχυνση της πορείας προς την αποτελεσματική δημοκρατία.

πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ