Η ειρωνεία είναι ότι η Δύση κινδυνεύει να χάσει τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, την ώρα που προσπαθεί να ενισχύσει τις δημοκρατικές όπως γράφουν οι Φαϊνάνσιαλ Τάιμς δυνάμεις στον Αραβικό Κόσμο. Πολλοί είναι οι δυτικοί αναλυτές που συγκρίνουν τις εξεγέρσεις στον Αραβικό Κόσμο με όσα συνέβησαν κατά την κατάρρευση του πάλαι ποτέ Υπαρκτού Σοσιαλισμού.
Στις σημερινές Δημοκρατίες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης βρίσκεται σε εξέλιξη μια μεγάλη μάχη για το μυαλό και τις καρδιές των πολιτών, μάχη την οποία η Δύση κινδυνεύει να χάσει, γράφει στους Φαϊνάνσιαλ Τάιμς ο Νιλ Μπάκλι. Ο νυν πρωθυπουργός της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν, παρουσίασε την πρώτη του πρωτοβουλία στην εξωτερική πολιτική, μετά την πρόσφατη ανακοίνωση στο συνέδριο του κυβερνητικού κόμματος Ενωμένη Ρωσία, ότι θα είναι για μια ακόμη φορά υποψήφιος Πρόεδρος της Ρωσίας.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν έκανε έκκληση στις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες να ενταχθούν στην «Ευρασιατική Ένωση» την οποία ήδη δημιουργεί η Ρωσία, σε συνεργασία με την αυταρχική, όπως γράφουν η Φαϊνάνσιαλ Τάιμς, Λευκορωσία, και με το πλούσιο σε φυσικούς πόρους Καζακστάν. Τον επόμενο χρόνο η Ευρασιατική Ένωση πρόκειται να μετατραπεί από τελωνειακή ένωση σε ενιαίο οικονομικό χώρο, με απώτερο σκοπό την οικοδόμηση μιας νομισματικής ένωσης.
Ο πρωθυπουργός της Ρωσίας αρνείται ότι πρόκειται για αναγέννηση της Σοβιετικής Ένωσης, αν όμως εξαιρέσουμε την κομμουνιστική ιδεολογία, ομολογουμένως υπάρχουν αρκετές ομοιότητες με την άλλοτε κραταιά σοβιετική αυτοκρατορία, όπως τουλάχιστον εκτιμά ο αναλυτής τον Φαϊνάνσιαλ Τάιμς. Η εφημερίδα πάντως στην οποία ο κύριος Πούτιν παρουσίασε τα σχέδια του, η Ιζβέστια, υπήρξε η επίσημη εφημερίδα της σοβιετικής κυβέρνησης.
Όλα τούτα συμβαίνουν καθώς οι προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για εμβάθυνση των σχέσεων με τις χώρες της ανατολικής Ευρώπης φαίνεται να αποτυγχάνουν. Ακόμη και αν αυτό είναι συμπτωματικό, το άρθρο του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ιζβέστια έκανε την εμφάνιση του , μετά την αποτυχία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να πείσει έξι πρώην σοβιετικές δημοκρατίες να «αγκαλιάσουν» την διπλωματική πρωτοβουλία, γνωστή ως «Ανατολική Συνεργασία», που απεδείχθη άκαρπη.
Η Λευκορωσία μποϊκοτάρισε την ευρωπαϊκή πρωτοβουλία, καθώς ούτως ή άλλως ο σκληροπυρηνικός σύμφωνα με δυτικούς ηγέτες και αναλυτές Πρόεδρος της χώρας, Αλεξάντερ Λουκασένκο, δεν έχει πλέον τη δυνατότητα λόγω απαγόρευσης να εισέρχεται σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η αποστολή της Ουκρανίας επέστρεψε στο Κίεβο εσπευσμένα, λόγω της καταδίκης από μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης της ποινής κάθειρξης που επιβλήθηκε στην πρώην πρωθυπουργό και ηγέτιδα της Πορτοκαλί Επανάστασης Γιούλια Τιμοσένκο.
Οι πιο φιλο –ευρωπαϊκές χώρες της πρώην σοβιετικής επικράτειας, η Γεωργία και η Μολδαβία, δεν κατάφεραν να εξασφαλίσουν καμία υπόσχεση των Βρυξελλών για άμεση ή έστω μεσοπρόθεσμη ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Επιπλέον οι περισσότερες χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ αισθάνονται ότι ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Μπαράκ Ομπάμα έχει βάλει νερό στο κρασί του και δεν υποστηρίζει με την ίδια σθεναρότητα τις φιλοδυτικές δυνάμεις, όπως αυτές της Ουκρανίας και της Γεωργίας.
Η ειρωνεία είναι ότι η Δύση κινδυνεύει να χάσει τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, την ώρα που προσπαθεί να ενισχύσει τις δημοκρατικές όπως γράφουν οι Φαϊνάνσιαλ Τάιμς δυνάμεις στον Αραβικό Κόσμο. Πολλοί είναι οι δυτικοί αναλυτές που συγκρίνουν τις εξεγέρσεις στον Αραβικό Κόσμο με όσα συνέβησαν κατά την κατάρρευση του πάλαι ποτέ Υπαρκτού Σοσιαλισμού, και με τις «πολύχρωμες» επαναστάσεις στο μετά - σοβιετικό πολιτικό χώρο.
Η δυσκολία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να εντάξει στους κόλπους της νέα μέλη εν μέσω της κρίσης στην Ευρωζώνη είναι κατανοητή. Είναι πολλές δε εκείνες οι δυτικές χώρες που πιστεύουν ότι η ένταξη της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας το 2007 στην Ένωση ήταν ένα λάθος που έγινε για πολιτικούς κυρίως λόγους, καθώς οι δύο χώρες δεν ήταν καθόλου έτοιμες.
Επιπλέον, οι χώρες μέλη της Ανατολικής Συνεργασίας, όπως η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν φοβούνται ότι αυτή η πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελεί έναν ευγενικό τρόπο των Βρυξελλών για να πουν στις χώρες αυτές ότι δεν θα γίνουν ποτέ μέλη της Ένωσης, και αυτό κυρίως γιατί οι Βρυξέλλες ποτέ ως τώρα δεν πρότειναν ανοιχτά στις χώρες αυτές να ενταχθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ανατολική Συνεργασία προβλέπει την απελευθέρωση του εμπορίου μεταξύ των χωρών που συμμετέχουν, καθώς και τα τουριστικά ταξίδια χωρίς βίζα, όμως η ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων καθυστερεί λόγω της πολυπλοκότητας των ζητημάτων που πρέπει να επιλυθούν.
Στη Ρωσία εν τω μεταξύ, όσοι γνωρίζουν καλά τον Βλαντιμίρ Πούτιν, εκτιμούν ότι το όλο εγχείρημα της Ευρασιατικής Ένωσης έχει κατακτήσει την καρδιά και το μυαλό του, και ότι θα αποτελέσει κεντρικό ζήτημα στην προεκλογική του εκστρατεία για τις προεδρικές εκλογές. Κάποιοι θα μπορούσαν να πουν ότι η συμμετοχή στην Ευρασιατική Ένωση προϋποθέτει κάποιο βαθμό υποταγής στη Μόσχα, άλλοι όμως λένε ότι η ένταξη σε αυτή, θα προσφέρει στις αυταρχικές ολιγαρχίες, όπως γράφουν χαρακτηριστικά οι Φαϊνάνσιαλ Τάιμς, που κυβερνούν πολλές από τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε ένα μεγάλο οικονομικό μπλοκ, χωρίς να δέχονται συνεχώς διαλέξεις περί δημοκρατίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επιπλέον η Ρωσία μπορεί να προσφέρει στους διπλωματικούς εταίρους της κίνητρα όπως το φθηνό πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, κεφάλαια για επενδύσεις, νέες τεχνολογίες αλλά και όπλα όλων των ειδών.
Η Ουκρανία για παράδειγμα της οποίας η βαριά βιομηχανία χρειάζεται το ρωσικό φυσικό αέριο και το πετρέλαιο, αποτελεί χώρα – πιλότο για τις ρωσικές φιλοδοξίες και τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Ευρώπης. Η Ουκρανία που βρίσκεται στη γεωγραφική περιοχή μεταξύ Ρωσίας και κεντρικής Ευρώπης, ταλαντεύεται μεταξύ της βαθύτερης οικονομικής και εμπορικής συνεργασίας με τη Μόσχα και τις Βρυξέλλες. Η Ευρώπη καταδίκασε ως πολιτικά υποκινούμενη την καταδίκη της πρώην πρωθυπουργού Γιούλιας Τιμοσένκο από δικαστήριο του Κιέβου για επιζήμιες συμφωνίες φυσικού αερίου με τη Ρωσία, και κατηγορεί τον νυν Πρόεδρο Βίκτορ Γιανούκοβιτς για προσπάθεια περιθωριοποίησης ενός πολιτικού του αντιπάλου, και για χειραγώγηση των λειτουργιών του δημοκρατικού πολιτεύματος με μεθόδους άλλων εποχών.
Το δίλημμα για την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μεγάλο. Είτε θα πρέπει να μπλοκάρει οποιαδήποτε συμφωνία με την Ουκρανία, με την κατηγορία ότι δεν εκπληρώνει τις απαραίτητες προϋποθέσεις σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, είτε θα πρέπει να την αγκαλιάσει, με στόχο την προώθηση μεταρρυθμίσεων. Οι Ευρωπαίοι πιστεύουν ότι αν ένα πρώην σοβιετικό κράτος εξελιχθεί σε μια λειτουργική δημοκρατία της αγοράς, θα αποτελέσει ελπιδοφόρο παράδειγμα και για άλλες χώρες που θα ακολουθήσουν την ίδια πορεία.
Το πρόβλημα για την Ευρώπη είναι ότι οι οικονομικές, πολιτικές και θεσμικές της αδυναμίες, η κρίση στην Ευρωζώνη, αλλά και οι κεντρόφυγες τάσεις που αναπτύσσονται στο εσωτερικό της, λόγω της οικονομικής δυσπραγίας αλλά και κοντόθωρων εθνικών εγωισμών κυρίως κάποιων ισχυρών μελών της, δεν τις επιτρέπουν να αναλάβει εκείνες τις πρωτοβουλίες οικονομικής και εξωτερικής πολιτικής που θα ανέκοπταν την «προέλαση» του εμπειρότατου Βλαντιμίρ Πούτιν , στο ζωτικό για τη Ρωσία χώρο της πρώην σοβιετικής αυτοκρατορίας. Κάποιοι μάλιστα διεθνείς αναλυτές κατηγορούν ιδιαίτερα τη Γερμανία, ότι βάζει τα εθνικά της συμφέροντα υπεράνω των κοινών ευρωπαϊκών συμφερόντων, προκαλώντας από τη μια οικονομική ασφυξία στην Ευρώπη, κάνοντας παράλληλα πολιτικά και οικονομικά ανοίγματα στη Μόσχα.