11.06.2012 08:09
Ο «Πικάσο του Χαρκόβου» στη Μόσχα

Έτσι έτυχε και τα περισσότερα έργα του επικεφαλής της Ουκρανικής Πρωτοπορίας Βασίλη Ερμίλοφ διαφυλάχτηκαν ως τις ημέρες μας μόνο με τη μορφή φωτογραφιών.


Οι λίγοι διατηρημένοι πίνακές του, γλυπτά και άλλα έργα βρίσκονται σε μουσεία και ιδιωτικές συλλογές σε όλο τον κόσμο. Γι΄αυτό οι οργανωτές της έκθεσης, που άνοιξε στη Μόσχα στο Πολυμεσικό Μουσείο Καλών Τεχνών (Multimedia Art), αντιμετώπισαν δυσκολίες κατά τη διαμόρφωση της έκθεσης – τα εκθέματα τα μάζευαν στη διάρκεια μερικών χρόνων από ιδιωτικές συλλογές του Κιέβου, του Χαρκόβου, της Μόσχας και του Λονδίνου.

Τον Βασίλη Ερμίλοφ κάποιοι τον ονομάζουν «Ουκρανό Μαλέβιτς», άλλοι τον συγκρίνουν με τον Πικάσο. Ήταν ο σπουδαιότερος καλλιτέχνης του μεθεπαναστατικού Χαρκόβου – δημιουργούσε διακοσμητικούς και διαφωτιστικούς ζωγραφικούς πίνακες, εξέδιδε περιοδικό και δημιουργούσε εσωτερικούς διακόσμους, ήταν ένας από τους ιδρυτές του Καλλιτεχνικού Βιομηχανικού Ινστιτούτου. Στα τέλη της δεκαετίας του ΄20 του 20ου αιώνα ήταν αρχισυντάκτης των περιοδικών «Νέα Τέχνη» και «Αβαγκάρντ».

Το ταλέντο του δεν το αναγνώριζαν μόνο στη χώρα του. Το 1922 τιμήθηκε με Χρυσό Μετάλλιο στην έκθεση της Λειψίας και τα έργα του, που είχε δημιουργήσει από κοινού με τον Ελ Λισίτσκι, το 1928 στη Διεθνή Έκθεση Τύπου "Pressa» στην Κολωνία έγιναν δεκτά με μεγάλη εγκαρδιότητα.

Μετά τον θρίαμβο της δεκαετίας του ΄20 ακολούθησε μακρά σιωπή. Ο καλλιτέχνης δεν μπόρεσε να αναδειχτεί στην επίσημη σοβιετική τέχνη, για την οποία η μοναδική ορθή καλλιτεχνική κατεύθυνση θεωρούταν ο σοσιαλιστικός ρεαλισμός. Ο Ερμίλοφ κατηγορήθηκε και για κοσμοπολιτισμό και τη δεκαετία του ΄40 αποκλείστηκε από την Ένωση Καλλιτεχνών. Έτσι αναγκάστηκε να βγάζει το ψωμί του φιλοτεχνώντας λέσχες και διδάσκοντας σαν καθηγητής. Το μοναδικό μεγάλο έργο του Ερμίλοφ εκείνης της περιόδου, το οποίο παρουσιάζεται σήμερα στην έκθεση της Μόσχας, είναι ο εσωτερικός διάκοσμος του Παλατιού των Πιονιέρων του Χαρκόβου. Μόνο το 1962 του επέτρεψαν να πραγματοποιήσει προσωπική του έκθεση. Δεν είναι εκπληκτικό το ότι δεν έχουν διατηρηθεί και τόσα πολλά έργα του Βασίλη Ερμίλοφ.

Κρίνοντας από την επιτυχία που είχαν στην Ευρώπη τα έργα του Ερμίλοφ τη δεκαετία του ΄20, η τύχη του καλλιτέχνη θα μπορούσε να είχε διαμορφωθεί εντελώς διαφορετικά. Αν έφευγε έγκαιρα από τη Σοβιετική Ένωση, όπως έκανε ο συμμαθητής και ομοϊδεάτης του Νταβίντ Μπουρλιούκ, το όνομά του αδιαμφισβήτητα θα μπορούσε να ήταν επικεφαλής των καταλόγων των πιό αναγνωρισμένων πρωτοποριακών ζωγράφων.

Από την άλλη δεν μπορούμε να πούμε ότι όλα τα πρώτα έργα του Ερμίλοφ χαρακτηρίζονταν από νεωτερισμό. Συγκεκριμένα, στην έκθεση στο Πολυμεσικό Μουσείο Καλών Τεχνών Μόσχας (Multimedia Art) μπορεί να δει κανείς τον πίνακα «Η κυρία με τη βεντάλια» (1919), ο οποίος με εκπληκτικό τρόπο μας θυμίζει το έργο του Πάμπλο Πικάσο «Η γυναίκα με το μαντολίνο (Φάνη Τελιέ)» (1910). Το στυλ και η τεχνική της ζωγραφικής, καθώς και οι χαρακτηριστικές ιδιομορφίες στην απεικόνιση των λεπτομερειών του πορτρέτου, δείχνει σαφώς την ύπαρξη διαδοχικότητας. Ο Πικάσο δημιούργησε τη «Γυναίκα» του, όταν ο μελλοντικός κονστρουκτιβιστής ζωγράφος ακόμα σπούδαζε στη Σχολή  Ιχνογραφίας και Ζωγραφικής του Χαρκόβου. Στα γηρατειά του ο Ερμίλοφ έγραψε ότι στο έργο του προσπαθούσε να χρησιμοποιήσει "τη μεγάλη κληρονομιά της τέχνης του παρελθόντος όλων των εποχών και λαών". Προφανώς, η "Κυρία με τη βεντάλια" αποτελεί παράδειγμα αυτής της χρησιμοποίησης.

Σήμερα η δημιουργική κληρονομιά του Ερμίλοφ σιγά-σιγά επιστρέφει στο κοινό. Έχει εκδοθεί κατάλογος, στον οποίο δημοσιεύθηκαν όλα τα γνωστά του έργα. Στο Χάρκοβο αποφάσισαν να διαιωνίσουν τη μνήμη του ζωγράφου, απονέμοντας το όνομά του στο κέντρο σύγχρονης τέχνης και στη Μόσχα εγκαινιάστηκε έκθεση, στην οποία μπορεί να δει κανείς έργα του.

 

Πηγή:greek.ruvr.ru

Λέξεις Κλειδιά: Ερμίλοφ,Μόσχα,Χάρκοβο,τέχνη,Μουσείο,μουσείο