Νέα δυναμική στις ελληνορωσικές σχέσεις σηματοδοτεί κατά τον υπουργό Εξωτερικών Ευάγγελο Βενιζέλο η επίσκεψη του Ρώσου ομολόγου του Σεργκέι Λαβρόφ, ο οποίος βρέθηκε στην Ελλάδα για πρώτη φορά μετά το 2009, και μάλιστα μετά από αρκετές αναβολές ταξιδιών του στο παρελθόν.
Πολύ πιο μετρημένος ο ίδιος ο Σ. Λαβρόφ δεν έδειξε να συμμερίζεται τον ενθουσιασμό της ελληνικής πλευράς, μιλώντας σαφώς για πρόθεση της Μόσχας να βοηθήσει την Αθήνα να ξεπεράσει τις οικονομικές δυσκολίες της, χωρίς όμως να δείχνει πολύ συγκεκριμένος όταν ρωτήθηκε επανειλημμένως για τις υπό συζήτηση ιδιωτικοποιήσεις (ΤΡΑΙΝΟΣΕ) και τις παλαιότερες αποτυχίες, όπως η υπόθεση της ΔΕΠΑ.
Ο Ρώσος υπουργός χαιρέτισε την ημερίδα για τα 185 χρόνια από την ανάληψη των καθηκόντων του Ιωάννη Καποδίστρια και τη σύναψη διπλωματικών σχέσεων μεταξύ των χωρών μας -«σταθερών εταίρων και φίλων»- υπογραμμίζοντας ότι η Ρωσία «ήθελε πάντοτε μια ισχυρή και ευημερούσα Ελλάδα».
Οι σχέσεις των 2 χωρών
Στο πλευρό του έκλιναν σε όλες τις πτώσεις την «ιστορικότητα» και «πνευματικότητα» των ελληνορωσικών σχέσεων οι υπουργοί Εξωτερικών, Αμυνας και Πολιτισμού, αλλά και ο «ισχυρός φίλος» του προέδρου Πούτιν και των ελληνορωσικών σχέσεων και επίσης πρόεδρος των Ρωσικών Σιδηροδρόμων Βλαντίμιρ Γιακούνιν.
Ο κ. Γιακούνιν απέφυγε επιδεικτικά να μιλήσει για θέματα ιδιωτικοποιήσεων, αν και έχει ξεκαθαρίσει ότι η ρωσική πλευρά αντιλαμβάνεται την αγορά του ΟΣΕ μόνο ως «πακέτο» με τον λιμένα της Θεσσαλονίκης, ενώ ο Σ. Λαβρόφ επέλεξε το ζήτημα για να στείλει ίσως το σοβαρότερο μήνυμα της Μόσχας, το οποίο και αναδεικνύουν στις μεταδόσεις τους τα ρωσικά πρακτορεία. Ερωτηθείς για τις πρόσφατες δηλώσεις Πούτιν περί «προβληματικής οικονομίας» της Ελλάδας ο Σ. Λαβρόφ όχι μόνο δεν θέλησε να «διορθώσει» τον Ρώσο ηγέτη ή να ερμηνεύσει την αποτυχία των διαβουλεύσεων ΔΕΠΑ-Gazprom, αλλά τόνισε ότι η Μόσχα αναμένει από την Αθήνα «επίτευξη συμφωνιών, οι οποίες θα κατοχυρώνουν αξιόπιστα την ασφάλεια των επενδύσεων». Εφόσον δεν υπάρχουν «αμοιβαία επωφελείς συμφωνίες», είναι δύσκολο να προβλεφθεί το τέλος της διαδικασίας, είπε ο κ. Λαβρόφ, σημειώνοντας ότι οι επαφές ποτέ δεν σταμάτησαν, οι διαβουλεύσεις μεταξύ των δύο κυβερνήσεων συνεχίζονται και «στόχευση στο αποτέλεσμα υπάρχει και από τις δύο πλευρές».
Σύμφωνα με πληροφορίες από τις κατ’ ιδίαν συνομιλίες των δύο υπουργών, οι διαπραγματεύσεις ΔΕΠΑ-Gazprom βαίνουν προς ολοκλήρωση και σύντομα θα ανακοινωθεί η έκπτωση στην τιμή του ρωσικού φυσικού αερίου, την οποία είχε ζητήσει με επιστολή του ώς και ο πρωθυπουργός Αντ. Σαμαράς από τον Βλ. Πούτιν. Οι δύο πλευρές φαίνεται πως ανανέωσαν το ενδιαφέρον τους και για το «αιώνιο» θέμα των ελληνορωσικών σχέσεων, το σχέδιο του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη, σχεδιάζοντας ακόμη μια βολιδοσκόπηση της νέας βουλγαρικής κυβέρνησης επί του ζητήματος. Κατά τα άλλα, οι δύο υπουργοί Εξωτερικών συνυπέγραψαν μια μάλλον φτωχή και βεβιασμένη συγκομιδή «συμφωνιών», τις κοινές δηλώσεις για ανακήρυξη Ετους Ελλάδας-Ρωσίας το 2016 (αντί του 2014, που δεν στάθηκε δυνατό να αξιοποιηθεί) και «ενίσχυση της συνεργασίας σε θέματα κινητικότητας», καθώς και το πρόγραμμα διαβουλεύσεων 2014-2016 μεταξύ των δύο ΥΠΕΞ. «Ευτυχώς που υπάρχει και ο Καποδίστριας, αλλά και η επικείμενη ελληνική προεδρία στην Ε.Ε.», σχολίασαν βετεράνοι διπλωμάτες, που έχουν ξεχάσει από πότε αναμασάται η ίδια «σχεδιολογία» στις ελληνορωσικές σχέσεις, ενώ εν ενεργεία διπλωμάτες δεν δίστασαν να επισημάνουν ότι «δυστυχώς τουλάχιστον τρεις Ελληνες πρωθυπουργοί υποσχέθηκαν στη ρωσική πλευρά πράγματα που δεν τήρησαν», μια ειλικρινέστατη διαπίστωση, η οποία μπορεί να εξηγήσει επακριβώς τον «κυκλικά επαναλαμβανόμενο εκνευρισμό» της Μόσχας από παλινωδίες της Αθήνας.
Στα άμεσα ρωσικά ενδιαφέροντα εντάσσεται φυσικά το εξάμηνο της ελληνικής προεδρίας στο Συμβούλιο της Ε.Ε., για την οποία ο Ευάγγ. Βενιζέλος υποσχέθηκε «όσο το δυνατό μεγαλύτερη έμφαση στις σχέσεις Ε.Ε.-Ρωσίας» και προπαντός ενίσχυση των διαβουλεύσεων για «απαλλαγή των Ρώσων πολιτών από την υποχρέωση έκδοσης βίζας», αναγνωρίζοντας τη σημασία της Ρωσίας για την τουριστική μας βιομηχανία.
Με τον Τσίπρα
Στο πλαίσιο της εμβάθυνσης της γνωριμίας της ρωσικής κυβέρνησης με τον ΣΥΡΙΖΑ ο Σ. Λαβρόφ δέχθηκε τον Αλ. Τσίπρα στην παλαιά ρωσική πρεσβεία στην Ηρώδου Αττικού για να ακούσει ότι «η Ρωσία είναι σημαντικός στρατηγικός εταίρος της Ελλάδας» στους σχεδιασμούς της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αλλά και να επαναλάβει τη σημασία των εγγυήσεων για να υπάρξουν ρωσικές επενδύσεις.
Πάντως, τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ, όσο και το Μαξίμου, δεν φαίνεται να επιμένουν στις προαναγγελίες του Αλ.Τσίπρα και του Αντ. Σαμαρά για επισκέψεις εντός του έτους στη Μόσχα, όπου άλλωστε έπιασαν και τα κρύα, αλλά και κανείς δεν δείχνει να βιάζεται να τους υποδεχτεί.
avgerinos@ellada-russia.gr