Τα «μπουτάκια του Μπους», β' διαλογής κατεψυγμένα κομμάτια κοτόπουλο από τα στρατηγικά αμερικανικά αποθέματα, που πρόσφερε ο πρεσβύτερος Μπους ως ανθρωπιστική βοήθεια στη Ρωσία, ή τέλος πάντων σε χαμηλές τιμές, ήταν τη δεκαετία του 1990 σύμβολο των αμερικανορωσικών σχέσεων.Αργότερα έγιναν και θερμόμετρο των σχέσεων αυτών, καθώς -αναλόγως του κλίματος- η Μόσχα έδειχνε την ενόχλησή της επιβάλλοντας δασμούς ή ανυπέρβλητες υγειονομικές απαγορεύσεις σε κάθε νέα καραβιά με κατεψυγμένο φορτίο.
Η εποχή Γέλτσιν ήταν η χρυσή δεκαετία μεταξύ Μόσχας και Ουάσιγκτον, όταν οι Αμερικανοί διπλωμάτες ξεθάρρεψαν και δήλωναν μεγαλόφωνα ότι «έχουμε τους ανθρώπους μας στο Κρεμλίνο», θεωρώντας ότι η προϊούσα εξάρτηση της Ρωσίας από τα κελεύσματα της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής και η κατοχύρωση δεσπόζουσας θέσης για τα συμφέροντά της τόσο στην ίδια τη Ρωσία, όσο και στο περιβάλλον της, ήταν διαδικασία ανεπίστρεπτη. Η Μόσχα κατρακυλούσε όλο και βαθύτερα στην πολιτική και οικονομική κρίση, υποχωρώντας διαρκώς στη διεθνή σκηνή.
Από το 2000 οι καλά γνωρίζοντες αξιωματούχοι του Κρεμλίνου έλεγαν και ξανάλεγαν πόση σημασία δίνει ο νέος τότε πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν στη διαπροσωπική επικοινωνία με τον Αμερικανό ομόλογό του. Σύντομα ο Μπους ο νεότερος αποκάλυψε ότι στις επαφές τους «μίλησαν τα μάτια» και εξήγησε ότι κοίταξε και είδε στο βάθος την αγνή ψυχή του Ρώσου ηγέτη, πρόθυμη να συνεργαστεί μαζί του στην αναζήτηση κοινών λύσεων για την ανθρωπότητα. Στη Μόσχα είχαν ήδη αρχίσει να χαμογελούν, ψιθυρίζοντας ότι δεν γεννήθηκε ακόμη ο άνθρωπος που θα δει βαθιά στην ψυχή του Πούτιν, ο οποίος, εκπλήσσοντας πολλούς, εξέφρασε την αλληλεγγύη του στη «διεθνή αντιτρομοκρατική εκστρατεία» των ΗΠΑ.
Εκτοτε οι ρωσοαμερικανικές σχέσεις πέρασαν από σαράντα κύματα, όμως η Μόσχα είχε πετύχει το βασικό της σκοπό: να κερδίσει χρόνο για την ανασυγκρότησή της, κρυμμένη πίσω από το προπέτασμα «αντιτρομοκρατικού καπνού» και παραπλανώντας τον κύριο εταίρο και ιστορικό ανταγωνιστή της στη διεθνή σκηνή. Οι αρχικές δειλές διαφωνίες για την αμερικανική επίθεση στη Γιουγκοσλαβία και την επέκταση του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς έγιναν την επόμενη δεκαετία ισχυρότερες κατά τη δεύτερη επίθεση στο Ιράκ, όπου η Μόσχα προσπάθησε για πρώτη φορά μετά από χρόνια, κι εν μέρει τα κατάφερε, να μπει «σφήνα» στην ομοψυχία ΗΠΑ - Δ.Ευρώπης, συνεργαζόμενη με Παρίσι και Βερολίνο.
Τα λίγα τελευταία χρόνια και ειδικά μετά τις «έγχρωμες επαναστάσεις» σε αμερικανική ενορχήστρωση, το χάσμα Μόσχας - Ουάσιγκτον μεγάλωσε και βάθυνε απειλητικά. Η Ρωσία, παρά τα πολλαπλά της ελλείμματα, έκλεισε πολλά από τα «εσωτερικά» της μέτωπα, όπως το Τσετσενικό, και επέστρεψε δριμύτερη στη διεθνή σκηνή, διεκδικώντας χώρο για τα εθνικά της συμφέροντα, τα οποία -κατά τα αμερικανικά πρότυπα- φθάνουν πλέον ώς τη Λατινική Αμερική (βλ. πτήσεις, επισκέψεις πλοίων και ηγετών σε Βενεζουέλα και Κούβα), ώς τη Μεσόγειο, όπου επέστρεψε ο ρωσικός στόλος, ώς τα πετρελαϊκά αποθέματα της Αρκτικής (βλ. διεκδίκηση εκτεταμένης υφαλοκρηπίδας) κι ώς την Ασία και την προώθηση του Οργανισμού Συνεργασίας της Σανγκάης, η Σύνοδος Κορυφής του οποίου συνεδριάζει το καλοκαίρι στη Ρωσία ακολουθούμενη από τη Λέσχη των ανερχόμενων οικονομιών του BRIC (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία και Κίνα).
Με την πεποίθηση ότι επέστρεψε για τα καλά στα παγκόσμια πράγματα, ότι θα παλέψει να αποδειχθεί ανθεκτική στην οικονομική κρίση, αν δεν βγει πιο κερδισμένη, η Μόσχα έχει ρίξει στο τραπέζι του αμερικανορωσικού διαλόγου ανοιχτά σχεδόν όλα τα χαρτιά της. Προηγήθηκε η ψυχρολουσία με την παγερή υποδοχή της εκλογής του Μπαράκ Ομπάμα από τη Μόσχα και τον πρόεδρο Μεντβιέντεφ να απειλεί την επομένη κιόλας ότι αν οι ΗΠΑ δεν αλλάξουν την «πολιτική περικύκλωσης» με την αντιπυραυλική ασπίδα σε Τσεχία και Πολωνία, τότε η Μόσχα θα αναγκαστεί να εγκαταστήσει τακτικούς πυραύλους «Ισκαντέρ» στην καρδιά της Ευρώπης, στον δυτικό θύλακο του Καλίνινγκραντ. Ακολούθησε η καλά προβλέψιμη ενεργειακή κρίση με την Ουκρανία, που μετά τη θερινή σύγκρουση με τη Γεωργία στο έδαφος της Νότιας Οσετίας επιβεβαιώνει την εκτίμηση ότι η περίοδος ρωσικής χάριτος στις φιλοαμερικανικές κυβερνήσεις στις πρώην σοβιετικές Δημοκρατίες έχει τελειώσει. Λέγοντας ανοιχτά αυτά, που συνήθως διστάζουν άλλοι, ο Ρώσος αντιπρόσωπος στο ΝΑΤΟ Ντμίτρι Ραγκόζιν αναφέρθηκε σε «γεωπολιτικό πεδίο υπό ρωσικό έλεγχο», εξηγώντας ότι για τη Μόσχα αποτελεί «κόκκινη γραμμή» τόσο η αντιπυραυλική ασπίδα στην Ευρώπη, που προωθούσε η διοίκηση Μπους, όσο και η ένταξη Γεωργίας και Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
Τα τελευταία 24ωρα και ειδικά μετά την ορκωμοσία Ομπάμα, οι «ψυχροί» τόνοι και οι απειλές της ρωσικής διπλωματίας αντικαταστάθηκαν από ρυθμικά επαναλαμβανόμενες αναφορές στα «θετικά μηνύματα» από την Ουάσιγκτον και σε «ελπίδες για συνεργασία», που διαπίστωσαν τόσο στην τηλεφωνική τους συνομιλία οι πρόεδροι Μεντβιέντεφ και Ομπάμα, όσο και ο «ισχυρός ανήρ» και πρωθυπουργός της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν. Ανώνυμες πηγές αποκάλυψαν σκέψεις για αναθεώρηση των σχεδίων εγκατάστασης νέων πυραύλων στο Καλίνινγκραντ, αποσπώντας εξίσου θετικά σχόλια από Βρυξέλλες και Ουάσιγκτον. Οι πιο επιφυλακτικοί σχολιαστές στη Ρωσία εκτιμούν ότι οι διπλωματικές τριβές Μόσχας και Ουάσιγκτον είναι «εγγενείς και συστημικές» και ότι η αλλαγή κλίματος οφείλεται μόνο στην «οικονομική κρίση, που μας φέρνει πιο κοντά». Σύμφωνα με αυτό το σκεπτικό, οι θετικές δηλώσεις έχουν χαρακτήρα τακτικών και μόνο κινήσεων, ώσπου να ξεκαθαριστεί ποιες και πόσες θα είναι οι συνέπειες της κρίσης, ποιος θα ξεφύγει πρώτος από τα νύχια της και πόσο πληγωμένος. Οι πιο αισιόδοξοι κάνουν λόγο για «ιστορική ευκαιρία» ΗΠΑ και Ρωσίας να κατανοήσουν καλύτερα τις ανάγκες, τα συμφέροντα και τις ευθύνες τους μπροστά στην ανθρωπότητα, που βυθίζεται όλο και βαθύτερα στο χάος της ασυνεννοησίας, της ατροφίας του διεθνούς δικαίου και της οικολογικής καταστροφής. Αργά ή γρήγορα η ζωή θα δείξει ποιο «ρεύμα σκέψης» είναι πιο κοντά στην πραγματικότητα.
πηγή: Ελεύθεροτυπία